چهار شیره چیست؟ خواص چهار شیره کدامند؟

چهار شیره یک ترکیب معجونی از شیره‌های انگور، خرما، توت و انجیر است. این مخلوط گوشتی و شیرین که در برخی نقاط ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، نه تنها به ذائقه‌ها شیرینی می‌بخشد، بلکه خواص درمانی بسیاری نیز در بر دارد.

این ترکیب طبیعی، معنایی عمیقتر را در خود جای داده است. طعم شیرین و لذیذ آن، با خواص درمانی فراوانش همراه شده است، به‌طوری که برای مراقبت از سلامت بدن و ذهن ما به عنوان یکی از نعمت‌های الهی محسوب می‌شود. چهارشیره با وجود اصالت و ریشه‌های تاریخی در فرهنگ و سنت‌های مردم ایران، به عنوان یک غذای سنتی و درمانی، تلاش می‌کند تا به ما آگاهی ببخشد که در آغازِ همه چیز، طبیعت ما را برای درمان و تغذیه مناسب تهیه کرده است. خواص آن یکی از تأکیدهای مهم آن است که ما را به سمت تجدید نظر در استفاده از مواد طبیعی و سنتی هدایت می‌کند.

در این مطلب از غفاری دایت، ما با خواص درمانی چهار شیره این مخلوط معجزه‌آسا آشنا می‌شویم و درک می‌کنیم که چگونه می‌توانیم از نعمت‌های طبیعت بهره‌برداری کنیم. این تجربه به ما یادآوری می‌کند که در همه جا، در ترکیباتی که طبیعت به ما ارائه می‌دهد، دارایی‌های درمانی بی‌نهایتی پنهان است که برای سلامتی و خوب‌بودن ما بسیار ارزشمند هستند.

در گذشته، این چهارشیره در قالب دسرهای سنتی مصرف می‌شد و به عنوان یک روش سنتی و طبیعی برای تقویت بدن و درمان بیماری‌ها شناخته می‌شد. اما امروزه با پیشرفت علم و تحقیقات، خواص درمانی آن نیز به رسمیت شناخته شده است.

در نهایت، استفاده از چهارشیره به عنوان یک غذای سنتی و درمانی، یک راه برای حفظ ارتباط با سنت و فرهنگ ماست. به یاد داشته باشیم که آرامش و سلامتی ما در تعامل صحیح با طبیعت و میراث فرهنگیمان استوار است. بنابراین، با توجه به خواص درمانی و لذیذی که چهارشیره دارد، می‌توانیم از آن به عنوان یک انتخاب سالم و سنتی برای تغذیه و درمان استفاده کنیم.

چهارشیره چیست؟

چهارشیره از مخلوطی از شیره‌های انگور، خرما، توت و انجیر تهیه می‌شود. این مخلوط به صورت غلیظ و شیرین است و در برخی مناطق ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر یک از شیره‌های مذکور ویژگی‌های خاص خود را دارند و ترکیب آنها در چهارشیره به طعم و عطری خاص منجر می‌شود. این محصول به عنوان یکی از دسرهای محبوب و خوشمزه در برخی مناطق ایران مصرف می‌شود و طعمی شیرین و مطبوعی دارد.

هر یک از اجزای چهارشیره به تنهایی خود یک گنجینه از خواص و مزایای سلامت را در اختیار دارند. شیره انگور با ویتامین‌ها و مواد معدنی غنی، انرژی طبیعی را به بدن می‌بخشد و به قلب و عروق کمک می‌کند. شیره خرما با فیبر غذایی فراوان، آهن و پتاسیم مغذی را تأمین می‌کند و سیستم گوارش را تسکین می‌دهد. شیره توت با آنتی‌اکسیدان‌های خود، قدرت پاکسازی بدن را افزایش می‌دهد و به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند و شیره انجیر با مواد معدنی مانند پتاسیم و کلسیم، عملکرد عصبی و استحکام استخوان‌ها را بهبود می‌بخشد.

علاوه بر این خواص فردی، ترکیب این چهار شیره توانسته است یک مجموعه از خواص درمانی را ترکیب کند. از تقویت سیستم ایمنی تا کاهش التهابات، از تسکین دردهای گوارشی تا حفظ سلامت قلب و عروق، چهارشیره با وجود تنوع فوق‌العاده در خواص خود، به عنوان یکی از دسرهای پرطرفدار و سنتی ایرانی، به ما یادآوری می‌کند که طبیعت در خلق آنچه برایمان مفید است، بی‌نهایت هوشمندانه و کامل عمل کرده است.

طبع 4 شیره طب سنتی طبع معجون چهار شیره (خرما، توت، انجیر و انگور) گرم است و برای فصل زمستان که بدن به انرژی بیشتری برای گرم کردن خود نیاز دارد، بهترین و مفیدترین ماده غذایی محسوب می شود.

چهار شیره شامل چیست؟

چهارشیره از مخلوط شیره انگور، شیره خرما، شیره توت و شیره انجیر تشکیل می شود. این گونه شیره با ترکیب دقیق و تناسب مناسب این چهار نوع شیره تهیه می‌شود. شیره انگور به عنوان اصلی‌ترین مکمل این مخلوط عمل می‌کند و سایر شیره‌ها به نسبت کمتری به آن اضافه می‌شوند.

طریقه مصرف چهار شیره

• توصیه می شود هر هشت ساعت، یک قاشق از مخلوط چهار شیره میل نمایید. (در بزرگسالان هر 8 ساعت یک قاشق غذاخوری و کودکان یک قاشق مرباخوری مصرف شود)
• میتوانید بسته به ذائقه خود دو تا سه قاشق غذاخوری چهار شیره را در یک لیوان آب حل کرده و یک قاشق غذاخوری گلاب یا عرق بیدمشک را به آن ا‌‌ضافه کنید و سپس مصرف کنید.
• میتوانید مخلوط فوق را با ارده مخلوط و میل کنید.

خواص بی نظیر معجون چهار شیره در درمان بیماریها

چهارشیره خواص درمانی متعددی دارد. از مهمترین خواص درمانی چهارشیره می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهابات، حفظ سلامت قلب و عروق، کاهش خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها، بهبود عملکرد گوارش و حفظ سلامت پوست اشاره کرد. این خواص با ترکیب و تأثیر هم‌زمان شیره‌های انگور، خرما، توت و انجیر به وجود آمده است.

خواص چهار شیره و کم خونی

هر کدام از این شیره های به کار برده شده در چهار شیره، جداگانه دارای خواص بسیار است ولی وقتی با هم ترکیب شوند، در درمان کم خونی معجزه می کنند. معجون طبیعی 4 شیره، یکی از بهترین درمان ها برای کم خونی در طب سنتی است. این معجون برای درمان کم خونی و فقر آهن بسیار مفید است.

درمان کم خونی با چهار شیره: مهم‌ترین ویژگی درمانی چهار شیره استفاده از آن به منظور پیشگیری و درمان کم خونی و فقر آهن است. آهن موجود در ترکیب چهارشیره از مهم‌ترین مواد خون ساز می‌باشند. نکته جالب توجه این است که میزان جذب آهن موجود در این ترکیب غذایی بسیار بالاتر از قرص آهن است چرا که آهن موجود در قرص ها ظرف ۲۴ ساعت از بدن دفع می گردد ولی این آهن گیاهی به خوبی جذب سلول های بدن می شود.

چهار شیره و تقویت قوای جنسی

چهار شیره به عنوان یک مخلوط طبیعی و سنتی، می‌تواند تأثیر مثبتی بر تقویت قوای جنسی داشته باشد. عناصر موجود در اجزای این مخلوط شیره‌ها می‌توانند بهبود عملکرد جنسی و افزایش نشاط جنسی را تسهیل کنند. شیره انگور با وجود ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی که در آن وجود دارد، می‌تواند به بهبود گردش خون در بدن کمک کند. این عوامل می‌توانند باعث افزایش ترشح هورمون‌ها و افزایش نیروی جنسی شوند.

همچنین، شیره خرما که در ترکیب چهارشیره حضور دارد، غنی از مواد معدنی از جمله روی، منیزیم و ویتامین‌های گروه ب است. این مواد معدنی و ویتامین‌ها می‌توانند به بهبود سلامت عمومی بدن و افزایش انرژی کمک کنند، که این نیز می‌تواند تأثیر مثبتی در تقویت قوای جنسی داشته باشد.

خواص چهار شیره در تقویت حافظه

اجزای موجود در این شیره‌ها شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر غذایی هستند که همگی می‌توانند به بهبود عملکرد مغز و افزایش تمرکز و حافظه کمک کنند. ویتامین‌های موجود در چهار شیره مانند ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و گروه ب و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به حفظ سلامت سلول‌های عصبی و پیشگیری از آسیب‌های اکسیداتیو مرتبط با پیری مغز کمک کنند. این مواد مغذی می‌توانند به بهبود عملکرد حافظه، تقویت تمرکز و افزایش قدرت یادگیری کمک کنند.

علاوه بر این، فیبر غذایی موجود در شیره خرما و توت می‌تواند به بهبود عملکرد گوارش و جذب مواد مغذی در بدن کمک کند. با افزایش جذب مواد مغذی، تغذیه بهینه مغز و سیستم عصبی تضمین می‌شود که می‌تواند به بهبود حافظه و عملکرد شناختی کمک کند.

خواص چهار شیره در درمان یبوست

این مخلوط شیره‌ها حاوی فیبر غذایی غنی می‌باشد که می‌تواند به بهبود عملکرد گوارش و تسهیل حرکت روده‌ها کمک کند. فیبر غذایی موجود در چهار شیره، با جذب آب در دستگاه گوارش و افزایش حجم ماسه معده، می‌تواند در تسهیل عبور مواد غذایی از روده‌ها کمک کند. این فرآیند بهبود حرکت روده‌ها و افزایش عبور مواد مغذی در دستگاه گوارش را فراهم می‌کند و در نتیجه، به درمان یبوست کمک می‌کند.

علاوه بر این، شیره خرما که در ترکیب چهار شیره حضور دارد، دارای خواص ملینی است. این خاصیت‌ها می‌توانند در نرم شدن مدفوع و تسهیل در خروج آن کمک کنند. با توجه به خواص فیبری و ملینی چهارشیره، می‌توان آن را به عنوان یک روش طبیعی و سنتی در درمان یبوست استفاده کرد. با این حال، در صورت بروز یبوست مزمن یا مشکلات گوارشی شدید، بهتر است با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

خواص چهار شیره در درمان بیماری های استخوانی

اجزای موجود در این شیره‌ها شامل کلسیم، منیزیم، فسفر، ویتامین D و مواد آنتی‌اکسیدانی می‌باشند که همگی به سلامت استخوان‌ها و بهبود عوارض بیماری‌های استخوانی کمک می‌کنند. کلسیم و ویتامین D، دو مواد مهم برای سلامت استخوان‌ها هستند.

شیره انگور و شیره خرما که در ترکیب چهارشیره حضور دارند، منابع طبیعی کلسیم هستند که می‌توانند به تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از کاهش استحکام استخوان‌ها (استئوپوروز) کمک کنند. همچنین، ویتامین D که به طور طبیعی در شیره انگور و شیره خرما وجود دارد، به جذب کلسیم در بدن کمک کرده و در نتیجه تقویت استخوان‌ها را تسهیل می‌کند.

منیزیم و فسفر نیز دو ماده معدنی مهم برای سلامت استخوان‌ها هستند. شیره توت و شیره انجیر که در ترکیب چهارشیره حضور دارند، منابع خوبی از منیزیم و فسفر هستند. منیزیم به حفظ ترکیب صحیح کلسیم و فسفر در استخوان‌ها کمک می‌کند و فسفر نیز جزء اصلی ساختار استخوان‌ها است. علاوه بر این، مواد آنتی‌اکسیدانی موجود در چهار شیره، مانند آنتوسیانین‌ها، فلاونوئیدها و پلی‌فنل‌ها، می‌توانند در کاهش التهاب‌ها مفید باشند.

چهار شیره و تب بر بودن

مواد آنتی‌اکسیدانی موجود در چهار شیره، مانند آنتوسیانین‌ها و فلاوونوئیدها، می‌توانند به مهار رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب‌ها در بدن کمک کنند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود چهار شیره به عنوان یک تب بر طبیعی و سنتی مورد استفاده قرار بگیرد.

علاوه بر این، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در شیره‌ها، مانند ویتامین C و روی، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. با افزایش قدرت سیستم ایمنی، بدن بهتر قادر خواهد بود با عوامل مختلف عفونت‌زا مبارزه کند و تب را کاهش دهد.

خواص چهار شیره در رفع سرماخوردگی و گلودرد

اجزای موجود در این شیره‌ها شامل ویتامین‌ها، مواد آنتی‌اکسیدانی و خواص ضد التهابی است که می‌توانند به تسکین علائم سرماخوردگی و گلودرد کمک کنند. ویتامین‌های موجود در چهار شیره، مانند ویتامین  C، آنتی‌اکسیدان‌ها و فلاوونوئیدها، می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به مبارزه با عفونت‌ها کمک کنند. این ویتامین‌ها قادر به تسریع فرآیند بهبودی بدن می‌باشند و به تسکین التهاب و تورم ناشی از سرماخوردگی و گلودرد کمک می‌کنند.

علاوه بر این، مواد آنتی‌اکسیدانی موجود در چهار شیره، مانند آنتوسیانین‌ها و پلی‌فنل‌ها، می‌توانند به کاهش التهاب و آسیب‌های ناشی از سرماخوردگی و گلودرد کمک کنند. این خواص ضد التهابی باعث تسکین درد و التهاب در حلق و گلو می‌شود.

خواص چهار شیره در تقویت بینایی

ویتامین‌های موجود در چهار شیره، مانند ویتامین A، C و E، بسیار مهم برای حفظ سلامت چشم‌ها هستند. ویتامین A، که به عنوان رتینول نیز شناخته می‌شود، در حفظ و بهبود بینایی شبکیه و سلامت عدسی مؤثر است. همچنین، ویتامین C و E با خصوصیات آنتی‌اکسیدانی خود، می‌توانند در مقابله با آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد و پیری سلول‌های چشمی کمک کنند.

علاوه بر این، مواد آنتی‌اکسیدانی موجود در چهار شیره، مانند آنتوسیانین‌ها و فلاوونوئیدها، می‌توانند به تقویت عروق و عروق مویرگی چشم کمک کنند. این مواد معدنی به تغذیه مناسب عروق چشم کمک کرده و عروق چشمی را تقویت می‌کنند.

خواص چهار شیره در تقویت عملکرد قلب و عروق

مواد معدنی موجود در چهار شیره، مانند پتاسیم، کلسیم و منیزیم، می‌توانند به حفظ تعادل الکترولیتی در بدن و عملکرد صحیح قلب و عروق کمک کنند. پتاسیم، به عنوان یک مواد معدنی اساسی برای عملکرد قلب، می‌تواند فشار خون را کاهش داده و به تنظیم ضربان قلب کمک کند. همچنین، کلسیم و منیزیم نقش مهمی در تنظیم فعالیت عضلات قلبی و عروقی دارند.

 همچنین، مواد آنتی‌اکسیدانی موجود در چهار شیره، مانند آنتوسیانین‌ها و فلاوونوئیدها، می‌توانند به کاهش التهاب و آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو کمک کنند. این خواص آنتی‌اکسیدانی باعث حفظ سلامت عروق و کاهش خطر انسداد آنها می‌شود. در ضمن، ترکیبات گیاهی موجود در چهار شیره، مانند فیتوشیمیکال‌ها و فیبر، می‌توانند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک کنند. این ویژگی‌ها باعث کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.

برخی دیگر از خواص درمانی محتمل چهارشیره عبارتند از:

• تقویت اعصاب مقوی بدن و خون ساز
• تقویت اعصاب و حافظه
• رفع خواب رفتن دست وپا
• شاداب و جوان کننده پوست
• جایگزین قرص آهن و اسیدفولیک
• تقویت کننده مفاصل واستخوان ها
• رفع سردرد و سرگیجه ناشی از کم خونی

• تقویت سیستم ایمنی به علت وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی
• تسکین دردهای معده و روده
• بهبود هضم غذا
• افزایش سطح آهن و پیشگیری از کم خونی
• اثر ضد التهابی و کاهش التهاب‌ها و التیام آسیب‌ها
• حفظ سلامت پوست
• مهار سرطان (نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد)
• رفع سوء هاضمه

خواص چهار شیره برای کودکان

چهار شیره برای کودکان خواص مفیدی دارد. با این حال، قبل از مصرف هر ماده غذایی یا مکمل برای کودکان، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. زیرا هر کودک ممکن است نیازها و وضعیت سلامتی خاص خود را داشته باشد.

از خواص چهار شیره برای کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شیره انگور با ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مانند پتاسیم و آهن، می‌تواند به رشد و تقویت عمومی کودک کمک کند.
• شیره خرما با انرژی قابل توجه، فیبر و ویتامین‌ها مانند ویتامین C و ویتامین B، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک کند. همچنین، می‌تواند در افزایش وزن و انرژی کودکان کمتر رشد کننده مفید باشد.
• شیره توت با مواد آنتی‌اکسیدانی و ویتامین C می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونت‌ها کمک کند. همچنین، ممکن است به بهبود تمرکز و حافظه کودکان کمک کند.
• شیره انجیر با کلسیم، فیبر و ویتامین‌های مختلف می‌تواند به سلامت استخوان‌ها و رشد عمومی کودک کمک کند.

خواص چهار شیره برای لاغری

این شیره‌ها باعث افزایش اشتها و سیری طبیعی می‌شوند و همچنین ممکن است به متابولیسم بدن کمک کنند. هر شیره دارای خواص خاص خود است که می‌تواند در روند لاغری موثر باشد. شیره انگور، با قند طبیعی خود می‌تواند به عنوان یک منبع انرژی طبیعی استفاده شود و در کنترل اشتها و تنظیم سطح قند خون کمک کند.

شیره خرما، با انرژی قابل توجه و مواد مغذی خود، می‌تواند به سیری طبیعی و کاهش اشتها کمک کند. همچنین، فیبر موجود در شیره خرما ممکن است در تسهیل گوارش و جلوگیری از گرسنگی زودرس موثر باشد. شیره توت، با مواد آنتی‌اکسیدانی و ویتامین C خود، می‌تواند به کاهش التهاب بدن کمک کند و در فرآیند لاغری مفید باشد. همچنین، ممکن است در کاهش اشتها و کنترل بیش‌خواهی مؤثر باشد.

شیره انجیر، با ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر خود، می‌تواند در سیری طبیعی و کنترل اشتها کمک کند. همچنین، فیبر موجود در شیره انجیر ممکن است در بهبود هضم و جذب مواد مغذی کمک کند. مهم است به همراهی این شیره‌ها با یک رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منظم توجه کنید تا به نتایج بهتری در روند لاغری دست یابید.

مضرات چهار شیره

استفاده معتدل از چهار شیره در عمومیت خطرات چندانی ندارد، با این حال برخی نکات را در نظر داشته باشید:

• مصرف بیش از حد قند: چهار شیره دارای قند طبیعی است. مصرف بیش از حد قند می‌تواند به افزایش وزن، افزایش سطح قند خون و مشکلات مرتبط با آن، افزایش خطر بروز بیماری‌های مرتبط با قند و اختلالات متابولیکی منجر شود. بنابراین، مهم است مصرف آنها را به مقدار معقول و در چارچوب رژیم غذایی سالم کنترل کنید.
• آلرژی‌ها: برخی افراد ممکن است به چهار شیره حساسیت داشته باشند یا به صورت آلرژیک به آنها واکنش نشان دهند. در صورت داشتن هرگونه حساسیت یا آلرژی، بهتر است مصرف آنها را متوقف کنید و با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
• اثرات هضمی: مصرف بیش از حد شیره ممکن است در برخی افراد مشکلات گوارشی مانند گاز، اسهال یا تحریک روده‌ها ایجاد کند. در صورت تجربه هرگونه مشکل یا عوارض هضمی، بهتر است مصرف آنها را متوقف کنید و با پزشک مشورت کنید.

طرز تهیه چهار شیره

 شیره توت

شیره توت نیز همچون سایر شیره ها از قدیم مورد توجه بسیاری از مردم بوده است. بخصوص اینکه توت از درختان مقاومی است که در بسیاری از نقاط ایران به خوبی رشد می کند و انواع مختلفی از آن در دسترس است. جالب تر اینکه میوه توت از بهترین میوه های شناخته شده در جهان از نظر ترکیبات مفید می باشد. توت یکی از پر خاصیت ترین و پر کالری ترین میوه ها است که در هر فنجان متوسط میوه توت می توان 61 کالری انرژی را یافت.

همچنین توت میزان زیادی پروتئین گیاهی دارد و یکی از بهترین منابع طبیعی کلسیم است. میزان آهن و کلسیم توت به حدی زیاد است که از این میوه کوچک از قدیم انتظارات زیادی به تحقق پیوسته و همواره دانشمندان ما برای درمان بیماری کم خونی و فقر آهن و برای بهبود استخوان ها مصرف میوه توت تازه و یا حتی توت خشک را توصیه کرده اند.

میوه توت به غیر از آهن و کلسیم و پروتئین میزان زیادی انواع ویتامین ها مانند ویتامین B3 ، B1، B2، A و C را دارد و یا مواد معدنی مانند منیزیم، تانن، کلسیم، پتاسیم را دارد. میوه توت مقدار زیادی آب و فیبر دارد و از این میوه کوچک ده ها خاصیت و ماده دیگر را می توان استخراج کرد.

توت بصورت کلی دارای حدودا شانزده گونه مختلف می باشد که حتی در رنگ ها و اندازه های مختلفی هم دیده می شوند. البته برخی این دسته بندی را تا 40 نوع نیز گسترش داده اند. اما بصورت کلی باید توت را در دو نوع کلی سیاه و سفید دسته بندی کرد.

روش تهیه شیره توت

شیره توت معمولا از توت سفید گرفته می شود ولی این موضوع حتمی نیست و می توان از توت سیاه هم برای تولید شیره توت استفاده کرد. شیره توت قبلا توسط باغداران و برای نگهداری خاصیت توت و استفاده از آن در سایر فصول گرفته می شد اما با شناخت خواص این معجون بی نظیر، استفاده از آن بصورت کلی تر و عمومی تر هم آغاز و امروزه تولید شیره توت بصورت انبوه و با استفاده در دستگاه های تمام مکانیزه نیز امکان پذیر شده است.

تفاوتی ندارد توت سیاه باشد و یا سفید از هر کدام که بخواهید شیره توت تهیه کنید به دو صورت سنتی و صنعتی می توانید این کار را انجام دهید. مزه و طعم توت در طعم و مزه شیره توت نقش اصلی را دارد و تهیه شیره توت نیز باید با روش اصولی انجام شود تا خواص و مزایای توت را حفظ کند. با توجه به اینکه توت سفید در ایران بیشتر وجود دارد، آب دار تر بوده و مزه شیرین تری دارد عمدتا شیره توت سفید را برای گرفتن شیره توت استفاده می کنند.

روش تهیه شیره توت بصورت سنتی

تهیه شیره توت بصورت سنتی زمان بر تر بوده و نمی توان برای تولید انبوه بر روی این روش حساب ویژه باز کرد. اما بسیاری از باغداران و یا خانه دارها برای تهیه شیره توت بصورت موقتی و تنها یک بار در سال مثلا برای استفاده از محصول توت خودشان از این روش استفاده می کنند.

رعایت اصول تهیه شیره در کیفیت شیره توت سنتی اهمیت بسیار بیشتری دارد. بصورت کلی برای تهیه شیره توت خانگی و یا سنتی چندین روش وجود دارد که همگی صرف نظر از ابزار مورد استفاده و یا حجم تولید مورد نیاز برای پخت یکسری اصول و قواعد را نهایتا رعایت می کنند که در ادامه توضیح داده می شود.

برای تهیه شیره توت ابتدا باید توت را برداشت کرد. برداشت توت از درخت معمولا با تکان دادن درخت و یا ضربات آهسته به درخت انجام و در چند روز متوالی انجام می شود.در این مدت و به منظور رسیدن حجم توت به میزان دلخواه باید توت در شرایط مناسبی نگهداری شود که خراب نشود و آفت نگیرد. معمولا سردخانه های خشک بهترین مکان برای نگهداری این نوع توت است که البته در شرایط سنتی خیلی در دسترس نیست.

در روش سنتی معمولا انواع توت سفید برای گرفتن شیره توت استفاده می شود. بعد از برداشت توت ابتدا شاخ و برگ و توت های بی کیفیت از بین سایر توت ها باید جداسازی شود و تنها توت های آبدار و شیرین باید باقی بمانند. وجود توت های کال و نرسیده و یا شاخ و برگ باعث می شود مزه شیره توت تغییر کند.

بعدا با استفاده از روش استخری و یا در داخل ظروف مشخص بسته به حجم توت و شیره توت مورد نیاز این توت ها شسته می شود. توت شسته شده را داخل ظروف و یا دیگ های بزرگ می ریزند و مقداری آب معمولا به اندازه حجم توت و یا حتی کمتر و تنها به اندازه ای که میوه ته نگیرد به توت ها اضافه می شود. توجه داشته باشید که میزان زیاد آب باعث می شود زمان بیشتری را برای آماده شدن شیره توت نیاز داشته باشید چون توت بر اثر حرارت خودش آب می اندازد بنابراین بهتر است ظرفی که انتخاب می کنید حجم بیشتری داشته باشد.

ظروف را باید روی شعله ملایم قرار داده و درب ظرف را محکم ببندید.بر اثر حرارت میوه توت له می شود و شیره خود را به آب پس می دهد. توصیه می شود در زمان جوش آمدن آب و شرع به له شدن توت ها حتما با استفاده از وسیله ای مانند خود کفگیر توت ها را له کنید و مرتبا هم بزنید تا کاملا همه توت ها له شود . این کار باعث می شود تا همه خواص توت به آب داده شود.

در نظر داشته باشید که به هیچ عنوان هیچ نوع موادی نباید به شیره توت اضافه شود. شکر، نبات، گلاب و سایر موادی که برخی اضافه می کنند تنها کیفیت شیره را از آن گرفته اند. وقتی به خوبی توت پخته و له شد زیر شعله را خاموش کنید و اجازه دهید شیره خنک شود.

حالا باید با استفاده از توری های ریز برای تصفیه شیره استفاده شود. برای این کار برخی از ظروف مختلف و برخی توری های پارچه ای را توصیه می کنند که به نظر توری های پارچه ای بهتر است. زیرا می توانید آن را فشرده کنید و سریع تر شیره را تصفیه کنید. نهایتا توری را می توانید جایی قرار داده تا تمامی شیره باقی مانده در داخل ظرفی دیگر جمع شود و شیره اصلی که در داخل ظرفی جمع اوری کرده اید را دوباره روی حرارت ملایم قرار داده و حرارت دهید.

معمولا در روش سنتی یک بار کار تصفیه توت انجام می شود، اما برخی از خانواده های حرفه ای تر این کار را چندین بار انجام می دهند که این موضوع باعث خوش رنگ تر شدن شیره توت می شود. عمل جوشاندن شیره توت را تا زمانی که شیره غلیظ و کش دار شود ادامه دهید. بهتر است شیره توت کمی شل باشد البته نه به اندازه ای که رقیق به نظر برسد.

شیره توت معمولا زمانی که سرد شود کمی خودش را می گیرد و سفت تر می شود.شیره را پس از اینکه سرد شد داخل ظروف شیشه ای ترجیحا ریخته و در جای خشک و خنک نگهداری کنید. در نظر داشته باشید که روش سنتی تولید شیره توت ممکن است کمی متفاوت در برخی از مطالب عنوان شود ولی بصورت کلی به همین شکل بود که عنوان شد.

شیره‌ خرما

شیره‌ی خرما همان خواص خرما را دارد. حاوی فسفر و آهن است که مصرف آن در وعده‌ی صبحانه باعث فعال شدن سلول‌های عصبی و در ضمن مانع ایجاد کم خونی در افراد می‌شود. شیره خرما، تسکین دهنده‌ی دردهای رماتیسمی و امراض شریانی و وریدی هستند.

در بسیاری از استان‌های کشورمان، از شیره خرما به جای شکر در پختن حلوا استفاده می‌کنند. همچنین خوردن «شیر برنج با شیره»، «برف با شیره»، «شیر با شیره» و «ارده با شیره» در زمستان از عادات غذایی مرسوم مردمان بسیاری از شهرها از جمله همدان، تبریز، اراک، اردبیل و... است.

روش تهیه شیره خرما

1- شیره خرما به روش سنتی شیوه جوشاندن (روش گرم)

در این شیوه تولید، خرما در دیگ‌های سر باز قرار داده شده و به اندازه وزن میوه به آن آب اضافه می‌شود. مخلوط آب و خرما حرارت داده می‌شوند تا شیره در آب حل گردد . حرارت را تا حدی که شیره به غلظت مورد نظر برسد ادامه می‌دهند و در نهایت با قطع حرارت مخلوط را صاف نموده و شیره را در ظرف‌های پلاستیکی یا حلب‌های فلزی پر کرده و تفاله باقی مانده را نیز به مصرف دام می‌رسانند.

2- تهیه شیره در حوضچه‌های سیمانی (روش سرد)

خرما را در حوضچه‌هایی که 1 الی 5/1 متر از سطح زمین بلندتر است و مخصوص عملیات شیره گیری ساخته می‌شود، می‌ریزند. خرماها در اثر نیروی وزن به هم فشار می‌آورند و شیره از سوراخی که در ته حوضچه تعبیه شده است خارج و جمع آوری می‌شود. این نوع شیره طبیعی بوده و به آن شیره خرمای طبیعی می‌گویند. حوضچه‌های سیمانی را نیز در زبان محلی مدبسه می‌نامند.

3- تولید شیره خرما به طریقه حصیر

در برخی نواحی جنوب کشور مانند میناب، به جای حوضچه‌های سیمانی، خرما را در محفظه‌ای که از برگ خرما به صورت سبد حصیری درست شده است می‌ریزند و در اثر فشار خرماها بر روی همدیگر شیره آن از منافذ حصیر خارج می‌شود 

شیره انجیر

شیره انجیر ماده‌ای است شیرین و از دیدگاه طب سنتی دارای طبیعت گرم و تر که از حرارت‌ دهی و غلیظ شدن آب این میوه به دست می آید. اغلب صاحبان باغ‌‌‌‌های انجیر برای استفاده از خواص انجیر در فصول دیگر و افزایش ماندگاری آن، این میوه را خشک کرده و یا به شیره انجیر تبدیل می کنند زیرا انجیر رسیده زود خراب می شود.

هنگامی که انجیر به شیره تبدیل می شود، تمامی خواص حجم زیادی انجیر به صورت فشرده در اختیار شما قرار می گیرد. به طوری که مصرف یک قاشق غذا خوری شیره انجیر می تواند با مصرف یک فنجان از خود میوه برابری کند. انجیر میوه مغذی و خوش طعمی است. نام عربی آن تین است و از معدود میوه هایی است که نام آن در قرآن ذکر شده و خداوند در قرآن به آن قسم خورده است و این به خاطر فواید فراوانی است که در انجیر نهفته است.

در کلام معصومین نیز به این میوه بسیار سفارش شده برای مثال از امام رضا (ع) روایت شده است که انجیر بوی بد دهان را می‌برد، استخوان را استحکام می‌‌بخشد و با وجود مصرف آن دیگر نیازی به دارو نیست. همچنین انجیر مو را می‌رویاند، درد را می‌‌برد و همانند‌ترین چیز به گیاهان بهشت است.

همین طور در کتب مقدس یهودیان و نویسندگان قدیمی یونان و روم نیز از خواص انجیر فراوان گفته شده است. از آنجایی که شیره انجیر حاوی همه خواص انجیر است بنابراین می توان گفت که این شیره دارای مواد قندی، چربی، مواد معدنی، آمینواسید، آنزیم‌ ‏های مختلف و کاروتن است. همچنین منبع خوبی از پتاسیم ، منیزیم ، کلسیم ، فسفر و ویتامین های A و B و C می باشد.

شیره انجیر منبع غنی فیبر غذایی می باشد. لیگنین یک نوع فیبرغذایی غیرمحلول است که به مقدار زیاد در انجیر وجود داشته و نقش عمده ای در جلوگیری و رفع یبوست دارد. این شیره قند و کالری زیادی دارد و از رو برای مصرف ورزشکاران،‌ زنان باردار و کودکان توصیه می شود.

خواص درمانی شیره انجیر در طب اسلامی و طب سنتی

• حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان بوده و ضد سرطان است.
• ادرار آور بوده، تعرق بدن را زیاد می کند و حرارت بدن را کاهش می دهد.
• شیره انجیر یبوست را برطرف می کند و یکی از بهترین مواد غذایی برای تمیز کردن روده بزرگ و تقویت دستگاه گوارش است.
• همین طور از سرطان روده جلوگیری می کند و جلوی رشد سلول های سرطانی را می گیرد. لطیف کننده و رقیق کننده خون و مایعات بدنی و از بین برنده رسوبات و مواد زاید بدن است.
• به دلیل دارا بودن پتاسیم فراوان برای کنترل فشار خون مفید می باشد و دفع ادراری کلسیم از بدن را کاهش می دهد.
• شیره انجیر برای رفع سرماخوردگی بسیار مفید است. سرفه و تنگی نفس را کاهش می دهد و غرغره کردن آن گلودرد را برطرف می کند.
• فیبرهای غذایی موجود در شیره انجیر، گرسنگی را به تاخیر انداخته و اثر مفیدی بر کاهش وزن دارد. همچنین از ابتلا به سرطان سینه جلوگیری می کند.
• شیره انجیر درمان کننده التهاب مجاری دستگاه تنفسی، کلیه، ذات الریه، ذات الجنب، سرخک، مخملک و آبله می باشد.
• انجیر و شیره انجیر منبع غنی کلسیم می باشند به گونه ای که گفته می شود کلسیم موجود در آنها با کلسیم شیر برابری می کند. بنابراین این شیره برای افزایش تراکم استخوان مفید و موثر بوده و از پوکی استخوان جلوگیری می کند.
• خوردن آن باعث افزایش قوای جسمی و جنسی می شود.
• برای آنانی که قند خونشان پایین می آید و یک باره احساس ضعف می کنند مناسب است، زیرا قند آن به سرعت در روده کوچک جذب می‌‏شود.
• امگا ۳ و امگا ۶ موجود در شیره انجیر برای تقویت سیستم اعصاب، مغز و قلب بسیار مفید می باشد.
• برای بهبود سردرد، دندان درد، تهوع، تب، نقرس، گوش درد، سوختگی، معده درد، ورم چرکی (آبسه)، بیماری های ریوی و بیماری های مقاربتی مفید است.
• شیره انجیر در نرم کردن ورم های سخت بسیار موثر است و ضماد آن ورم بناگوش را درمان می کند.

شیره انگور

شیره انگور یکی از فرآورده های انگور است که از آب انگور به دست می آید. شیره انگور در مقایسه با انگور، کالری فوق‌العاده بالایی دارد و مصرف مقدار اندک آن انرژی از دست رفته را جبران می‌کند. این شهد لذیذ حاوی ویتامین‌های A، B، C و املاحی چون آهن، منیزیم، فسفر و مقداری کلسیم است.

خواص شیره انگور

• خاصیت اصلی انواع شیره، انرژی زا بودن آن است و برای فصل زمستان که بدن به انرژی بیشتری برای گرم کردن خود احتیاج دارد، بهترین غذا محسوب می شود.
• شیره انگور بسیار مقوی است و برای کسانی که بر اثر یک بیماری طولانی یا عمل جراحی ضعیف شده اند، بسیار مفید است.
• شیره انگور، ضعف عمومی بدن و ضعف احشاء را معالجه و بدن را تقویت می کند. برای این منظور شیره انگور را با شیر گاو و کمی پودر بادام مخلوط نموده و روزانه 2 تا 3 لیوان به بیمار بدهید تا قوای بدنش را سریع تر به دست آورد.
• شیره انگور درست مانند خود انگور مقدار قابل توجهی ویتامین «آ»، «ب» و «ث» دارد و در ضمن ضد نفخ هم هست.
• برای درمان یرقان (زردی) شیره انگور را با کمی سرکه مخلوط می کنند و به بیمار می دهند.
• خوردن شیره انگور مخلوط شده با کمی پودر زعفران، برای رفع هم و غم، غضب شدید و ضعف اعصاب بسیار مفید است و معالجه تا بهبودی باید ادامه داده شود.
• برای درمان کک مک، شیره انگور را به تنهایی یا مخلوط با نمک روی لکه ها می مالند.
• شیره انگور مخلوط شده با کمی گل ختمی پخته را به صورت مرهم روی آبسه (دمل) قرار دهید تا دمل باز شود. علاوه بر آن برای از بین بردن ورم هایی که بر اثر ضربه ایجاد شده اند، مفید است.
• همچنین شیره انگور در بدن باعث دفع اوره و مقداری از اسیدهای غیر مفید بدن می شود و کارشناسان تغذیه آن را پاک کننده بقایای غذاها در روده و معده می دانند.
• شیره انگور محرک اعمال کبدی می باشد و به خون سازی کمک می کند.
• شیره انگور و خرما، هر دو تسکین دهنده دردهای رماتیسم و امراض شریانی و وریدی هستند.

طرز تهیه شیره انگور

بعد از شستن انگورها، آنها را له کرده و آبشان را می‌گیرند، سپس "خاک سفید" را به آن اضافه می‌کنند. خاک سفید را معمولا زیر آفتاب یا روی بخاری حرارت می‌دهند، سپس به آب انگور اضافه می‌کنند، چون خاک حرارت ندیده باعث گل‌ آلود شدن آب انگور می‌شود. در ضمن ممکن است اگر خاک سفید را به آ‌ن اضافه نکنند، در موقع جوشاندن، آب انگور ترش شود و به اصطلاح نجس شود.

خاک سفید، خاکی است قلیایی، با ترکیب بالای املاح معدنی، که باعث می‌شود تفاله انگور به همراه خاک ته‌نشین شود. آب انگوری که به آن خاک سفید اضافه کرده‌اند را یک شب نگه می‌دارند، سپس به وسیله پارچه‌های مخصوص، آن را صاف کرده و خاک را از آن جدا می‌کنند.

بعد آب انگور جدا شده از خاک را بعد از 2 ساعت داخل دیگ‌هایی ریخته و می‌جوشانند تا به رنگ طلایی نزدیک به سرخ درآید.

به محض حرارت دیدن، آب انگور دارای الکل شده و نجس می شود و برای پاک شدن باید ثلث آب آن حرارت دیده و بخار شود. طی حرارت‌دهی، مخمر‌ها و کپَک‌های موجود در محصول نابود و در ‌‌نهایت شیره‌ای نسبتاً غلیظ با رنگی قهوه‌ای به دست می‌آید.

البته خوب است بدانید میزان غلظت و رنگ شیره بسته به نوع انگور و فرآیند پُخت در شهرهای مختلف، متفاوت است.

تولید کنندگان شیره سنتی معتقدند اگر آب انگور جدا شده از خاک سفید را از اول در ظرف‌های بزرگ "رویی"‌ بریزند و بجوشانند، آب انگور زودتر قوام می‌آید و زودتر به مرحله کش دار شدن می‌رسد و رنگ قهوه‌ای روشن و شفاف خواهد داشت.

اما اگر آب انگور جدا شده از خاک سفید را از اول در دیگ‌های "مسی" بریزند و در آنها بجوشانند، زمان بیشتری طول می‌کشد تا آ‌ب انگور قوام بیاید و کش دار شود و در نتیجه به‌خاطر جوشیدن زیاد، تیره‌رنگ می شود و محصول نهایی هم سفت‌تر خواهد بود.

خاک سفید که در عطاری‌ها فروخته می‌شود، در روستاهای اطراف ملایر در استان همدان، به مقدار زیاد یافت می‌شود.

سخن پایانی

همانطور که گفتیم چهار شیره، ترکیبی از شیره انگور، شیره خرما، شیره توت و شیره انجیر است که خواص متنوع و مفیدی دارد. این شیره‌ها از طریق ترکیب مواد غذایی طبیعی و مغذی، بهبود سلامت بدن را تقویت می‌کنند. شیره انگور با ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های خود می‌تواند به بهبود قوای جنسی کمک کند.

شیره خرما با فیبر خود می‌تواند در درمان یبوست موثر باشد. شیره توت با مواد آنتی‌اکسیدانی و ویتامین C می‌تواند در تقویت سیستم ایمنی بدن و رفع علائم سرماخوردگی و گلودرد کمک کند. همچنین، شیره انجیر با کلسیم، فسفر و ویتامین‌های مفید می‌تواند به تقویت استخوان‌ها و سلامت استخوان‌ها کمک کند.

اما این نکات را نیز رعایت کنید که چهار شیره، اغذیه پرمقدار قندی هستند، بنابراین می‌بایست به میزان مصرف معتدلی توجه کنید. افرادی که دیابت دارند یا نیاز به کنترل قند خون دارند، باید مقدار مصرف چهار شیره را با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنند.

چهار شیره را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متنوع و تعادل‌دار مصرف کنید. آنها می‌توانند به عنوان جایگزینی برای قندهای پرکالری مانند شکر یا شیرینی در دسرها و نوشیدنی‌ها استفاده شوند. همراهی چهار شیره با مواد غذایی سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، مغزها و غلات کامل توصیه می‌شود. این کمک می‌کند تا ترکیب غذایی تغذیه متوازن‌تری داشته باشید.

مصرف چهار شیره نباید به شکلی باشد که از سایر نیازهای غذایی شما بکاهد. اطمینان حاصل کنید که دریافت ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و سایر عناصر غذایی مورد نیاز برای سلامتی را همچنان مراعات می‌کنید.

سوالات متداول

طریقه مصرف چهار شیره برای لاغری چگونه است؟

اگر قصد استفاده از چهار شیره برای لاغری را دارید، می‌توانید روزانه یک قاشق غذاخوری از هر چهار شیره را به روزی دو بار مصرف کنید. بهتر است این مقدار شیره‌ها را با صبحانه و میان‌وعده‌ها مصرف کنید. می‌توانید شیره را به صورت مستقیم مصرف کنید یا آن را به عنوان مکمل در تهیه مواد غذایی مختلف، مانند آبمیوه، دسر، ماست و غیره، استفاده کنید.

خواص چهار شیره با شیر چیست؟

• هر دوی آنها منبع طبیعی قند هستند و انرژی می‌دهند.
• هم 4 شیره و هم شیر غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که برای سلامت استخوان‌ها و رشد مناسب بدن مفیدند.

بهترین زمان مصرف چهار شیره چه زمانی است؟

به طور کلی، می‌توانید در هر زمانی از روز 4 شیره را مصرف کنید اما مصرف آنها در وعده‌های صبحانه یا میان وعده‌ها، می‌تواند انرژی و تغذیه مناسب را فراهم کند.

آیا چهار شیره برای کبد چرب مفید است؟

چهار شیره به تنهایی نمی‌تواند در درمان یا کنترل علائم کبد چرب مفید باشد. با این حال، شیره انگور و شیره توت به دلیل داشتن مواد آنتی‌اکسیدانی و ویتامین C، ممکن است در بهبود سلامت کبد و کاهش نفوذ چربی به کبد مؤثر باشند.

خواص شیره توت برای کبد چرب چیست؟

شیره توت، به دلیل محتوای آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C، می‌تواند در کاهش التهاب و خطر بروز آسیب در کبد مرتبط با کبد چرب مفید باشد. همچنین، شیره توت ممکن است در کاهش نفوذ چربی به کبد و بهبود عملکرد کبد موثر باشد.

طریقه مصرف چهار شیره برای چاقی چگونه است؟

• می‌توانید چهار شیره را به عنوان جایگزینی برای قندهای پرکالری مانند شکر یا شیرینی در دسرها، نوشیدنی‌ها یا صبحانه استفاده کنید.
• می‌توانید آنها را به عنوان مکملی برای رژیم غذایی سالم خود در نظر بگیرید، اما همچنان باید مقدار مصرف آنها را در رژیم غذایی کنترل کنید.

چهار شیره خنک چیست؟

چهار شیره خنک به معنای شیره‌هایی است که در فرآیند تهیه و نگهداری خود در دمای پایین‌تری نسبت به دمای محیط نگهداری می‌شوند. این شیره‌ معمولاً در دمای یخچال نگهداری شده و به صورت خنک سرو می‌شود.

مقدار مصرف چهار شیره برای کودکان چقدر است؟

مقدار مصرف چهار شیره برای کودکان بستگی به سن، وزن و وضعیت سلامتی آنها دارد.

شیره انگور بهتر است یا شیره توت؟

هر دو شیره انگور و شیره توت خواص و مقادیر غذایی مفیدی دارند. انتخاب بین شیره انگور و شیره توت بستگی به سلیقه شما دارد. می‌توانید بر اساس عطر، طعم و استفاده مورد نظر خودتان بین دو گزینه انتخاب کنید.

آیا شربت توت سیاه برای سرفه، خوب است؟

توت سیاه دارای خواص ضد التهابی و آرام‌بخش است که می‌تواند سبب تسکین سرفه شود.

آیا شیره انگور برای سرماخوردگی و سرفه ضرر دارد؟

شیره انگور معمولاً برای سرماخوردگی و سرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد و به صورت عمومی ضرری ندارد. بلکه می‌تواند به تسکین سرفه و آرامش در حالت التهابی گلو کمک کند.

خواص شیره انگور برای کبد چیست؟

شیره انگور به دلیل دارا بودن مواد آنتی‌اکسیدانی مانند رزوراترول، می‌تواند به بهبود سلامت کبد کمک کند. در ضمن خواص ضدالتهابی و ضداکسیدانی شیره انگور ممکن است در کاهش التهاب و آسیب‌های مرتبط با کبد چرب مؤثر باشد.

چهار شیره را با چی بخوریم؟

انتخاب ترکیب مناسب بستگی به سلیقه شما و بسته به غذا یا دسری که می‌پسندید، دارد.