ضعف معده و گرسنگی مداوم: علت و درمان آن

ضعف معده و گرسنگی یکی از مسائل شایعی است که در بین افراد به وجود می‌آید. به طور کلی، گرسنگی کاذب به معنای احساس گرسنگی در فردی است که در واقع بدنش نیاز به غذا ندارد. این احساس ممکن است بر اثر شرایطی مانند استرس، اضطراب یا تنش، افزایش فعالیت جسمانی یا حتی تماشای تبلیغات خوراکی‌ها ایجاد شود. در واقع، ضعف معده و گرسنگی، حالتی است که فرد حتی پس از خوردن وعده غذایی نیز به سرعت دلش می‌خواهد غذا بخورد.

در این حالت، فرد به دنبال مصرف غذا می‌گردد، اما ممکن است پس از خوردن مقداری کمی از غذا، احساس سیری کند. این مسئله به دلیل این است که بدن واکنشی نشان نمی‌دهد که به غذای کافی رسیده است و در نتیجه فرد به دنبال مصرف بیشتر غذا می‌گردد. این امر می‌تواند منجر به مصرف اضافی غذا و در نتیجه افزایش وزن و چاقی شود. این مسئله ممکن است یک دلیل فیزیولوژیک اصلی و یک دلیل روانی داشته باشد.

گرسنگی کاذب یکی از مواردی است که می‌تواند مانع موفقیت در برنامه‌های رژیم غذایی و کاهش وزن شود. برای مقابله با این مسئله، می‌توانید به جای مصرف مواد خوراکی غنی از کالری و کم مقداری، از مصرف مواد خوراکی با مقدار بیشتر و کم کالری استفاده کنید. همچنین، ممکن است با انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی، احساس گرسنگی کاذب کمتر شود.

در این مطلب از غفاری دایت ‌می‌خواهیم در ارتباط با علت گرسنگی مداوم صحبت کنیم و بگوییم چرا افراد بیشتر اوقات احساس خالی بودن معده می‌کنند با اینکه تازه غذا خورده‌اند؛ تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا با راهکار از بین بردن اشتها یا گرسنگی کاذب آشنا شوید و بهترین راهکار درمان آن را یاد بگیرید!

علت گرسنگی زیاد و اشتهای کاذب

اصلی‌ترین و مهم‌ترین هورمون گرسنگی را گرلین می‌نامند. در بدن ما، سلول‌های چربی هورمون لپتین تولید می‌کنند که نام دیگر آن هورمون سیری است. هنگامی که در اثر غذا خوردن سلول‌های چربی دچار افزایش حجم می‌شوند، این هورمون از سلول‌ چربی ترشح می‌شود و در نتیجه پیام سیری به مغز ارسال می‌گردد؛ بنابراین فرد احساس خالی بودن معده را ندارد.

با توجه به این مطلب اینگونه به نظر می‌رسد که افراد دارای اضافه وزن، باید به دلیل بیشتر بودن سلول‌های چربی در بدن خود، لپتین بیشتری تولید کنند. با این‌حال این گفته اشتباه است؛ زیرا افراد چاق به دلیل داشتن چربی‌های بیشتر، هورمون زیادی در خونشان آزاد می‌شود و در نتیجه‌ی آن مغز نسبت به پیام سیری مقاوم می‌گردد. بنابراین یکی از مهم‌ترین دلایل فیزیولوژیک، هورمون سیری است که می‌تواند دلیل گرسنگی کاذب باشد.

علت گرسنگی مداوم و احساس اشتهای کاذب می‌تواند عوامل زیادی داشته باشد. از جمله این عوامل می‌توان به عوامل فیزیولوژیکی و روانشناختی اشاره کرد.

دلایل فیزیولوژیک گرسنگی کاذب

عوامل فیزیولوژیکی شامل نوسانات سطح قند خون، کمبود آب و الکترولیت‌ها، ترشح هورمون‌های گوارشی، کمبود خواب، وجود بیماری‌های گوارشی و عوامل دیگری می‌باشند که می‌توانند باعث احساس گرسنگی شوند.

• مقاومت به لپتین: همانطور که گفته شد علت گرسنگی مداوم مقاومت به لپتین است که در نتیجه آن مغز پیام سیری را صادر نمی‌کند و فرد احساس گرسنگی دارد. برای کاهش احساس گرسنگی مداوم، باید با کاهش وزن و تحرک، به رفع مقاومت به لپتین کمک نمایید.
• چربی خون: علاوه‌بر مقاومت به لپتین، بالا رفتن چربی خون نیز مانع ورود لپتین به سلول‌های مغزی می‌شود؛ بنابراین به نوعی ایجاد مقاومت در برابر لپتین می‌نماید. در این حالت، افراد برای رفع گرسنگی خود از کربوهیدرات بیشتری استفاده می‌کنند و در نتیجه چربی خون آن‌ها بالاتر می‌رود.

دلیل روانی گرسنگی

همچنین، عوامل روانشناختی نظیر استرس، اضطراب، افسردگی، بی‌حوصلگی، خستگی و... می‌توانند باعث احساس گرسنگی و ضعف معده شوند. از طرفی، تماشای تبلیغات خوراکی‌ها و دسترسی آسان به غذاهای با کالری بالا نیز می‌تواند باعث احساس گرسنگی و ضعف معده شود.

برخی از افراد در حقیقت احساس خالی بودن معده و‌یا دل ضعفه ندارند؛ اما از نظر فکری، بدن خود را اینگونه عادت داده‌اند که در صورت بروز احساسات مختلف، همچون ناراحتی، خشم و ترس، به غذا خوردن روی بیاورند. همراه کردن احساسات با غذا خوردن سبب می‌شود، زمانی که فرد گرسنه نیست نیز با مصرف انواع میان‌وعده و تنقلات، تلاش کند احساس بد به وجود آمده را تسکین دهد؛ در نتیجه به مرور زمان، دچار اضافه وزن و چاقی می‌شود.

علت زود گرسنه شدن بزرگسالان

علت زود گرسنه شدن بزرگسالان می‌تواند به دلایل مختلفی برمی‌گردد. یکی از دلایل اصلی آن کمبود فیبر در رژیم غذایی است. فیبر موادی است که در برخی غذاها مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات وجود دارد. مصرف فیبر کافی باعث ایجاد سیری طبیعی و کنترل احساس گرسنگی می‌شود. اما در صورت کمبود فیبر در رژیم غذایی، احتمال زود گرسنه شدن بیشتر می‌شود.

علاوه بر این، مصرف غذاهای با مقدار کمی از مواد مغذی مانند پروتئین، چربی و کربوهیدرات معدود نیز می‌تواند باعث زود گرسنه شدن شود. این نوع غذاها، هر چند می‌توانند انرژی لازم برای بدن را فراهم کنند، اما برای کنترل احساس گرسنگی، مصرف غذاهایی با مقدار کافی از مواد مغذی مهم است.

عوامل دیگری همچون استرس، اضطراب، کمبود خواب و فعالیت بدنی کم نیز می‌توانند باعث زود گرسنه شدن شوند. بنابراین، برای جلوگیری از زود گرسنه شدن، می‌توانید به مصرف غذاهای با مقدار کافی فیبر، پروتئین، چربی سالم و کربوهیدرات پیچیده اقدام کنید. همچنین، از مصرف نوشیدنی‌های قندی و آبمیوه با مقدار بالا از قند خودداری کرده و به مدیریت استرس، افزایش کیفیت خواب و ورزش‌های منظم بپردازید.

علت گرسنگی زیاد در زنان

گرسنگی زیاد در زنان می‌تواند به دلیل چندین علت باشد. یکی از این علل می‌تواند نوع غذای مصرفی باشد. برخی زنان برای کاهش وزن، غذاهای کم کالری و کم چربی مصرف می‌کنند که ممکن است باعث افزایش گرسنگی شوند. همچنین، عدم مصرف غذاهایی که شامل مواد مغذی و پروتئین هستند مانند ماهی، گوشت و حبوبات، می‌تواند باعث احساس گرسنگی زیاد شود.

علت دیگر گرسنگی زیاد در زنان ممکن است تغییرات هورمونی باشد. هنگامی که سطح هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون تغییر می‌کند، ممکن است باعث افزایش گرسنگی و احساس تشنگی شود. این تغییرات هورمونی معمولاً در دوران پریود، بارداری و سپس یائسگی رخ می‌دهند. همچنین، شرایط روحی و روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی نیز می‌توانند باعث افزایش گرسنگی شوند.

5 راهکار استثنایی برای از بین بردن گرسنگی و ضضعف معده

برای از بین بردن گرسنگی کاذب می‌توان راهکارهای ساده‌ای را به کار برد که در ادامه آن‌ها را ذکر کرده‌ایم:

• آهسته غذا بخورید!

آهسته غذا خوردن و بیشتر جویدن لقمه، نه‌تنها به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند؛ بلکه می‌تواند سبب شود زودتر متوجه سیر شدن خود شده و دست از غذا خوردن بکشید.

افراد چنانچه پیش از غذا خوردن احساس گرسنگی زیادی داشته باشند، اغلب غذای خود را با سرعت بیشتری می‌خورند و از آنجایی که بین زمان آزاد شدن هورمون سیری و ایجاد پیام سیری توسط مغز، مدت زمانی طول می‌کشد؛ درنتیجه فرد پیش از آن‌که پیام سیری را دریافت نماید، هنوز احساس ضعف داشته و پر شدن معده خود را احساس نمی‌کند؛ در نتیجه میزان زیادی غذا می‌خورد. بنابراین تلاش کنید و وعده‌های غذایی خود را از این به بعد آهسته بخورید و غذای خود را بیشتر بجوید.

• تنها بر روی غذا خوردن تمرکز کنید!

بسیاری از افراد هنگام غذا خوردن فیلم تماشا می‌کنند ویا به گوشی همراه یا تبلت خود نگاه می‌کنند و نمی‌دانند این مسئله یک علت گرسنگی زیاد در آن‌ها است که سبب می‌گردد متوجه سیر شدن خود نشوند.

همچنین نور آبی صفحه‌های نمایشگر تاثیر مخربی بر بدن دارد که سبب ایجاد مقاومت به انسولین می‌شود و در نتیجه گرسنگی کاذب در افراد را افزایش می‌دهد. البته این تنها عوارض صفحه‌ی نمایشگر نیست؛ بلکه این نور می‌تواند سبب ایجاد تداخل در خواب افراد شود که بر روی تمام جنبه‌های زندگی آن‌ها تاثیر می‌گذارد.

• خواب با کیفیت داشته باشید!

شاید برای شما جالب باشد که بدانید خوابیدن، نه‌تنها بر روی سلامتی افراد تاثیر دارد؛ بلکه به کاهش وزن نیز کمک می‌کند. البته کیفیت و زمان خواب اهمیت بسیاری دارد. در تحقیقاتی ثابت شده است افرادی که کمتر از ۷ ساعت خواب شبانه دارند، استعداد بالایی برای پرخوری داشته و نسبت به سایرین در حدود ۳۰۰ کالری در روز غذای بیشتری مصرف می‌کنند. بنابراین ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه که در حدود ساعت ۱۱ شب آغاز شود، به بهبود سلامتی و افزایش تناسب اندام افراد کمک می‌کند.

• بدن خود را هیدراته نگه دارید!

یکی از نکات جالب در ارتباط با گرسنگی، این مساله است که گاهی مغزمان پیام تشنگی را با گرسنگی اشتباه می‌گیرد. دهیدراته شدن بدن ممکن است سبب شود افراد احساس کنند گشنه هستند؛ اما بهتر است پیش از مصرف غذا، کمی آب بنوشید و چنانچه احساس کردید میل شما برای غذا خوردن کاهش یافته است، از پرخوری صرف نظر کنید.

بهترین راهکار برای کاهش وزن، هیدراته شدن بدن یا هیدراته نگه داشتن بدن در طول روز است که می‌توانید آن را با انواع نوشیدنی‌های هیدراته و مصرف سبزیجات و میوه عملی کنید.

• در طول روز مسواک بزنید!

این روش به‌خصوص برای افرادی که به‌صورت روانی و احساسی دچار ضعف معده هستند، موثر است. چنانچه در طول روز مسواک بزنید، متوجه می‌شوید که پس از مسواک زدن، غذاها طعم خوبی ندارند و همچنین برخی از افراد ترجیح می‌دهند تاثیر مسواک روی دندان‌های خود را حفظ کنند؛ در نتیجه از پرخوری آن‌ها جلوگیری می‌شود.

راهکارهای رفع گرسنگی زیاد در طب سنتی

در طب سنتی برای رفع گرسنگی از چندین روش استفاده می‌شود. یکی از این روش‌های درمان دل ضعفه در طب سنتی، مصرف آب نبات است. آب نبات می‌تواند باعث ایجاد اشباع و احساس سیری شود و در نتیجه اشتهای کاذب کاهش یابد.

استفاده از مواد دارویی نیز در طب سنتی برای رفع ضعف معده معمول است. برخی از این مواد شامل گیاهانی مانند زنجبیل، نعناع، تخم‌کتان و گل گاوزبان است. مصرف موادی مانند پسته، بادام، و دیگر میوه‌های خشک تغییر در رژیم غذایی و همچنین مصرف غذاهای سرشار از پروتئین و فیبر نیز می‌تواند باعث نیز می‌تواند باعث ایجاد اشباع و کاهش ضعف معده شود.

راهکارهای رفع گرسنگی بدون غذا

برخی از راهکارهای رفع گرسنگی بدون غذا، مصرف مایعات است. آب می‌تواند به شما احساس سیری بدهد و در نتیجه گرسنگی را کاهش دهد. همچنین، مصرف چای سبز، قهوه بدون شکر و سایر نوشیدنی‌های غیرالکلی باعث کاهش گرسنگی می‌شود.

یکی از روش‌های دیگر، مصرف موادی مانند لوبیا، نخود و عدس است. این مواد سرشار از پروتئین هستند و می‌توانند باعث کاهش گرسنگی شوند. همچنین، مصرف میوه‌ها و سبزیجات نیز می‌تواند به شما احساس سیری بدهد و گرسنگی را کاهش دهد.

همچنین، انجام تمرینات و فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به کاهش گرسنگی کمک کند. این فعالیت‌ها مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و تمرینات ورزشی دیگر می‌توانند باعث ترشح هورمون‌های خوش‌حالی و ایجاد حس رضایت شود که به دلیل کاهش تنش و استرس، باعث می شوند شما کمتر احساس گرسنگی نمایید.

درمان خانگی دل ضعفه

• مصرف نعناع: مصرف چای نعناع می‌تواند به کاهش دل ضعفه کمک کند. همچنین، روغن نعناع را می‌توانید روی پهلوی خود بمالید و به آرامی تنفس کنید.
• مصرف زنجبیل: مصرف چای زنجبیل نیز می‌تواند به کاهش دل ضعفه کمک کند. همچنین، می‌توانید تعدادی تکه زنجبیل را در آب جوش بریزید و پس از جوشیدن آن را صاف کرده و مصرف کنید.
• مصرف عسل: مصرف عسل همچنین می‌تواند به کاهش دل ضعفه کمک کند. می‌توانید قبل از صبحانه یک قاشق عسل را با یک لیوان آب مخلوط کرده و مصرف کنید.
• مصرف گیاهان دارویی: مصرف گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، زعفران، سرخارگل و آویشن نیز به کاهش دل ضعفه کمک می‌کند.
• تمرین و ورزش: تمرین و ورزش منظم همچنین به کاهش دل ضعفه کمک می‌کند.

برای ضعف شدید معده چی خوبه؟

ضعف شدید معده می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عوارض بیماری‌ها یا مصرف داروهای خاص رخ دهد. در صورتی که با این مشکل روبرو هستید، باید با پزشک خود مشورت کنید تا علت و درمان آن را تعیین کنید. اما به طور کلی، برای کمک به تسکین علائم ضعف شدید معده، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• مصرف غذاهای سبک و بهترین زمان مصرف آنها: در صورتی که با ضعف شدید معده روبرو هستید، بهتر است غذاهای سبک و با کمترین مقدار چربی و اسید را مصرف کنید. همچنین بهتر است بین وعده‌های غذایی خود فاصله‌های زمانی طولانی بگذارید تا معده خود را استراحت دهد.
• مصرف مواد غذایی با فیبر بالا: مصرف مواد غذایی با فیبر بالا می‌تواند به بهبود حرکت روده و کاهش التهاب‌های معده کمک کند. برای مثال، می‌توانید از میوه‌ها و سبزیجات فیبردار مانند سیب، هویج و آرد جو استفاده کنید.
• مصرف نوشیدنی‌های گرم و ضعیف: مصرف نوشیدنی‌های گرم و ضعیف مانند چای سبز، چای رازیانه، آب‌نبات، آب‌میوه و شیر گاو می‌تواند به تسکین علائم ضعف شدید معده کمک کند.
• استفاده از داروها: در صورتی که پزشک شما دارویی برای تسکین علائم ضعف شدید معده تجویز کرده است، باید به دقت از آن استفاده کنید.

4 راه هوشمندانه برای توقف غذا خوردن در شب

1. از یک روتین استفاده کنید

اگر به دلیل اینکه در طول روز به اندازه کافی غذا نمی خورید و پرخوری می کنید، قرار دادن خود در یک برنامه روتین ممکن است مفید باشد.زمان‌های ساختاریافته خوردن و خواب می‌تواند به شما کمک کند غذای دریافتی خود را در طول روز پخش کنید تا در شب کمتر گرسنه شوید.زمانی که نوبت به مدیریت مصرف غذا و وزن می‌رسد، داشتن خواب با کیفیت بسیار حیاتی است.

بر اساس بررسی‌های انجام شده در سال 2015، کمبود خواب و مدت زمان کوتاه خواب با دریافت کالری بیشتر و رژیم‌های غذایی بی‌کیفیت مرتبط است. در طول مدت طولانی، کم خوابی می تواند خطر ابتلا به چاقی و بیماری های مزمن مرتبط را افزایش دهد. با این حال، همانطور که بررسی اشاره کرد، اگرچه خواب نقش مهمی در الگوهای غذا خوردن ایفا می کند، عوامل دیگری مانند هورمون های مرتبط با اشتها و بازه های زمانی در مورد مصرف غذا نیز دخیل هستند.

2. وعده های غذایی خود را برنامه ریزی کنید

به عنوان بخشی از روتین خود، ممکن است از استفاده از برنامه غذایی نیز بهره مند شوید.برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی و خوردن میان‌وعده‌های سالم می‌تواند به کاهش احتمال غذا خوردن با انگیزه و انتخاب نادرست غذایی کمک کند.

مطالعه ای در سال 2013 به بررسی رابطه بین غذا و تکانشگری پرداخت. شرکت کنندگان در مطالعه افرادی بودند که دارای اضافه وزن یا چاقی بودند. نتایج نشان داد که صرف دیدن غذا می تواند به عنوان محرکی برای پاسخ های پاداش و بازداری بدن عمل کند.

محققان مشاهده کردند که این بیشتر در شرکت‌کنندگانی که BED داشتند اتفاق می‌افتد.داشتن یک برنامه غذایی همچنین می تواند هر گونه اضطراب را در مورد میزان غذای خود کاهش دهد و به شما کمک کند غذای خود را در طول روز پخش کنید و از گرسنگی جلوگیری کنید.

3. استرس زدایی

اضطراب و استرس دو مورد از رایج‌ترین دلایلی هستند که باعث می‌شود افراد در زمانی که گرسنه نیستند غذا بخورند. با این حال، استفاده از غذا برای مهار احساسات به طور کلی یک راه حل موقتی است.

اگر متوجه شدید که وقتی مضطرب یا استرس دارید غذا می خورید، سعی کنید راه دیگری برای رها کردن احساسات منفی و آرامش پیدا کنید. تحقیقات نشان داده است که تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند به مدیریت اختلالات خوردن مانند سندرم شب‌خوری و پرخوری کمک کنند.

در یک مطالعه در سال 2003، 20 نفر با تشخیص تایید شده سندرم شب خوری (NES) به طور تصادفی به یکی از دو گروه برای مدت زمان مساوی در یک دوره 2 هفته ای تقسیم شدند. یک گروه درمان کوتاه‌مدت پیشرونده عضلانی (APRT) را دریافت کردند، در حالی که گروه دوم در یک محیط آرام‌سازی کنترل‌شده قرار گرفتند که مزایای مشابهی را ارائه می‌کرد.

نتایج نشان داد که تنها با 20 دقیقه APRT، شرکت کنندگان از سطوح استرس کمتری بهره مند شدند. در طول دوره 8 روزه تمرین روزانه این تکنیک، شرکت کنندگان میزان گرسنگی در صبح و شب کمتر را نشان دادند.

4. در طول روز به طور منظم غذا بخورید

پرخوری در شب با الگوهای غذایی نامنظم مرتبط است که اغلب می تواند به عنوان اختلال در غذا خوردن طبقه بندی شود .خوردن در فواصل زمانی برنامه ریزی شده در طول روز مطابق با الگوهای غذایی "عادی" می تواند به ثابت نگه داشتن قند خون شما کمک کند.

همچنین می تواند از احساس گرسنگی، خستگی، تحریک پذیری یا کمبود غذا که ممکن است منجر به پرخوری شود، جلوگیری کند.زمانی که واقعا گرسنه می شوید، احتمال دارد که انتخاب های غذایی ضعیفی داشته باشید و به سراغ غذاهای پرچرب، قند بالا و غذاهای فرآوری شده بروید.

مطالعات نشان می‌دهد کسانی که وعده‌های غذایی منظمی دارند (3 بار یا بیشتر در روز غذا می‌خورند)، کنترل اشتها بهتر و وزن کمتری دارند. به طور کلی تصور می شود که خوردن کمتر از 3 بار در روز توانایی شما را برای مدیریت اشتها و انتخاب های غذایی کاهش می دهد. با این حال، توجه به این نکته مهم است که نتایج در این زمینه متفاوت بوده است. بهترین دفعات غذا خوردن برای مدیریت گرسنگی و مقدار غذای مصرفی احتمالاً در بین افراد متفاوت است.