درمان معده درد | 12 درمان خانگی و راهکارهای طب سنتی

درد معده یا دل درد می‌تواند ناشی از مشکلاتی مانند التهاب معده، زخم معده، یا بیماری هایی نظیر بیماری رفلاکس معده ای و سندرم روده تحریک‌پذیر باشد. درمان معده درد بستگی به دلیل اصلی درد دارد و یک بخشی از درمان، شامل تغییر در رفتارهای غذایی، داروهای تجویز شده، و در برخی موارد، عمل جراحی می‌شود.

با مراجعه به پزشک و بررسی علائم و نشانه ها، پزشک می تواند داروها، اصلاح سبک زندگی و تغییر رفتارهای غذایی و یا عمل جراحی را تجویز کند که به شما کمک می کنند درد معده خود را کنترل و از آن آسوده شوید.

اصلاح رفتارهای غذایی مثل عدم مصرف الکل و دخانیات، کاهش مصرف غذاهای چرب و سرخ شده، و مصرف غذاهای سبک و ساده می‌تواند به بهبود درد معده کمک کند. همچنین، ممکن است پزشک داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)، آنتی‌اسیدها، ضد التهاب‌ها و آرام بخش‌ها به شما تجویز کند تا به بهبود درد معده کمک کنند.

در برخی موارد، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد تا علائم درد معده بهبود یابد. این عمل جراحی ممکن است شامل برداشتن بخشی از معده یا مداوای زخم‌ معده باشد. در این مطلب از غفاری دایت به ۱۲ مورد از محبوب‌ترین درمان‌های خانگی برای ناراحتی معده و سوء هاضمه می‌پردازیم. همچنین توضیح می دهیم که چه زمانی بهتر است به یک پزشک مراجعه نمایید و درمان های دارویی را شروع نمایید.

معده درد چیست؟ علائم آن کدامند؟

معده درد )به انگلیسی: Stomach pain) دردی است که فرد در هر نقطه ای بین قفسه سینه و ناحیه بین شکم و ران تجربه می کند. این درد می تواند شدت متفاوتی داشته باشد و نواحی مختلف شکم مانند آپاندیس، کبد، کیسه صفرا، معده، لوزالمعده و روده را درگیر کند. درد معده می تواند از نظر شدت متفاوت باشد و دلایل مختلفی دارد.

علائم اغلب خود به خود یا با درمان اولیه به سرعت برطرف می شوند. دل درد، به ویژه با علائم شدید یا مزمن، می تواند نشانه ای از بیماری های زمینه ای جدی تر، از جمله سرطان یا نارسایی اندام باشد. درد شکمی ناگهانی، شدید یا طولانی مدت ممکن است نیاز به درمان فوری پزشکی داشته باشد. چندین درمان خانگی می تواند به رفع درد معده و شکم کمک کند، مانند نوشیدن آب و پرهیز از غذاهای تند. اگر این راهکارها مؤثر نبود، داروهای بدون نسخه و نسخه ای در دسترس هستند. علائم شایع ناراحتی معده و سوء هاضمه عبارتند از:

• سوزش سر دل یا رفلاکس اسید
• حالت تهوع
• نفخ معده
• گاز
• آروغ زدن (گاهی اوقات بالا آوردن مایع یا غذای تلخ و بد مزه)
• گوز زدن
• بوی بد یا ترش
• سکسکه یا سرفه

چه عواملی باعث ایجاد معده درد می شوند؟

مشکلات گوارشی شایع ترین علت معده درد در نظر گرفته می شود. ناراحتی یا اختلال در عملکرد هر اندام یا قسمتی از شکم می تواند باعث دردی شود که در کل ناحیه شکمی بازتاب می یابد. دلایل شایع تر عبارتند از: گاز، سوء هاضمه، یبوست و اسهال، بیماری های عفونی مانند آنفولانزا نیز ممکن است باعث معده درد شوند. علل غیر معمول تر عبارتند از:

• ذات الریه
• انفارکتوس میوکارد یا حمله قلبی
• فتق
• پریتونیت، عفونت پوشش معده
• انسداد روده
• آپاندیسیت
• پانکراتیت
• سنگ کلیه
• کیست های تخمدان

درمان سریع معده درد با 6 راهکار خانگی

چندین درمان خانگی محبوب برای معده درد سوء هاضمه وجود دارد. برخی از این درمان ها ممکن است به کاهش ناراحتی معده ایجاد شده از منابع دیگر مانند سندرم روده تحریک پذیر نیز کمک کنند.

جوش شیرین (Baking soda)

برخی از متخصصان مراقبت های بهداشتی پیشنهاد می کنند که جوش شیرین می تواند با کاهش اسیدیته معده به تسکین سوزش معده و سوء هاضمه کمک کند. اگرچه این درمان خانگی معده درد ممکن است به درمان ناراحتی معده کمک کند، اما ممکن است طعم آن خوشایند نباشد.

زنجبیل (Ginger)

زنجبیل ممکن است به کاهش حالت تهوع و استفراغ در زنان باردار یا کسانی که تحت درمان شیمی درمانی هستند کمک کند. افراد مبتلا به ناراحتی معده می توانند با اضافه کردن زنجبیل به غذای خود یا مصرف دم نوش و چای زنجبیل یا خوردن کمی زنجبیل و یا ریختن پودر آن داخل غذاها سوء هاضمه و حرکات انقباضی معده  را کنترل کند.

بسیاری از محصولات مختلف حاوی زنجبیل به صورت تجاری در دسترس هستند و ممکن است به مدیریت حالت تهوع کمک کنند. چای زنجبیل، جویدن زنجبیل، آب نبات چوبی زنجبیل و مکمل های زنجبیل نیز می تواند درمان قطعی و موثری برای معده درد باشند.

پرهیز از غذاهای سخت هضم (Avoiding difficult-to-digest foods)

اجتناب از غذاهای سخت هضم مثل غذاهای چرب یا اسیدی، غذاهای حاوی ادویه، محصولات تهیه شده از آرد گندم و... ممکن است به تسکین معده و کاهش ناراحتی و درد معده کمک کند. علاوه بر این، غذاهایی که به راحتی هضم می شوند، مانند میوه ها و سبزیجات، ممکن است به ترویج یک رژیم غذایی مغذی و متعادل کمک کنند.

مصرف مواد غذایی کم چرب و سبک، خوردن غذاهای خنک و به مقدار کم، اجتناب از مصرف غذاهای شیرین و چرب و غذاهایی که ممکن است به عنوان مهیج برای معده محسوب شوند، می‌تواند به کاهش درد معده کمک کند.

برنج (Rice)

برنج ساده ممکن است برای کسانی که به دلیل سندرم روده تحریک پذیر دچار درد معده هستند، مفید باشد. برنج در بسیاری از خواربارفروشی ها به صورت فله ای موجود است و اغلب یکی از مقرون به صرفه ترین غذاهای موجود است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف برنج سفید ممکن است خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش دهد. این خطر ممکن است با مصرف منظم یا مکرر این ماده غذایی افزایش یابد و ممکن است برای کسانی که برنج سفید را برای کمک به معده درد مصرف می‌کنند، تاثیری نداشته باشد.

شیرین بیان (Basil)

دمنوش های ریشه شیرین بیان به طور گسترده به صورت آنلاین در دسترس هستند، اما می توان آنها را در خانه با مخلوط کردن 1 یا 2 قاشق چایخوری پودر ریشه شیرین بیان با آب جوش تهیه کرد.

آلوئه ورا (Aloe vera)

آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی و آرام بخشی است و ممکن است به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر و کولیت کمک کند. اگرچه شواهد اندکی موجود است و این موضوع نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. می‌توانید یک قاشق چایخوری ژل آلوئه ورا را با آب مخلوط کرده و قبل از غذا بنوشید.

متخصصان مراقبت های بهداشتی بیان می کنند که نوشیدن آب آلوئه ورا می تواند فواید متعددی داشته باشد، از جمله تسکین علائم سوزش معده و سردل، نفخ و آروغ زدن، تهوع و استفراغ، برگشت اسید و غذا و... شود

نوشیدن آب، اجتناب از دراز کشیدن، پرهیز از سیگار و نوشیدن الکل، انجیر، ریحان یا عرق ریحان، جوشانده یا ترکیب عسل و دارچین یا ترکیب عسل و آب جوش، حمام آب گرم یا استفاده از کیسه آب گرم، موز، نارگیل، سیراب شیردان و ترکیب لیمو یا آب لیمو، جوش شیرین و آب برخی دیگر از راهکارهای مؤثر خانگی هستند که می توان برای درمان معده درد استفاده کرد.

روش‌های موثر طب سنتی برای درمان معده درد خیلی شدید

در طب سنتی، برخی گیاهان دارای خواص ضد التهابی، ضد اسیدی و آرام بخشی هستند که می‌تواند به رفع علائم سردی معده کمک کنند. به طور کلی، رعایت رژیم غذایی سالم و تجویز گیاهان دارویی به عنوان جایگزین داروهای شیمیایی می‌تواند مفید باشد. در ادامه چند گیاه دارویی و نحوه مصرف آنها برای درمان معده درد را حضورتان معرفی می کنیم.

این گیاهان دارویی دارای خواص ضد التهابی، ضد اسیدی و آرام بخشی بوده و می توانند در رفع معده درد مؤثر باشند. پس اگر دوست دارید بدانید چه دمنوشی برای معده درد خوبه، به خواندن ادامه دهید:

1. آویشن

می‌توانید از آویشن برای تهیه دم نوش یا همراه با چای خود استفاده کنید. برای تهیه دم نوش آویشن، دو قاشق چایخوری از برگ‌های خشک آویشن را در یک قوری آب جوش ریخته و بگذارید تا چند دقیقه دم بکشد. بعد از دم کشیدن، نوشیدن آن می‌تواند به رفع درد معده کمک کند یا می توانید آن را همراه با چای خود دم کرده و میل نمایید.

1. زعفران

برای تهیه روغن زعفران، چند قاشق چایخوری دم کرده زعفران را در یک لیوان روغن گرم قرار دهید و بعد از جوشاندن آن روغن را در ظرفی نگهداری کنید. شما می‌توانید از این روغن برای ماساژ شکم خود استفاده کنید. ماساژ معده می‌تواند به بهبود گردش خون در معده و کاهش التهاب و ورم معده کمک کند که نهایتا منجر به کاهش درد معده خواهد شد.

1. نعناع

برای تهیه دمنوش یا چای نعناع، دو قاشق چایخوری از برگ‌های تازه نعناع را در یک قوری آب جوشانده و بعد از چند دقیقه، آن را بنوشید. میتوانید برای کاهش بیشتر معده درد، تکه‌ای نبات یا دانه‌ی هل داخل قوری بندازید. یا نعنا را همراه با سایر سبزیجات کنار غذای خود استفاده نمایید.

1. کرفس

برای تهیه دم کرده ‌کرفس، چند تکه کرفس را در آب جوشانده و بعد از چند دقیقه، آن را بنوشید. همچنین، می‌توانید کرفس را در رژیم غذایی خود جایگزین مواد غذایی اسیدی کنید.

1. زیره سبز

می‌توانید زیره سبز را به عنوان ادویه در غذای خود استفاده کنید.

1. سیر

شما می‌توانید سیر را در رژیم غذایی خود جایگزین مواد غذایی اسیدی کنید.

نحوه درمان ورم معده

ورم معده ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند التهاب معده، عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، نوعی عفونت ویروسی و یا تورم‌ معده باشد. برای درمان ورم معده، ابتدا باید عامل اصلی ایجاد این ورم تشخیص داده شود. پس از تشخیص، درمان به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده است:

• درمان هلیکوباکتر پیلوری: اگر عاملی که باعث ایجاد ورم معده شده هلیکوباکتر پیلوری است، باید با مصرف داروهای ضد باکتری مورد درمان قرار بگیرید. پزشک ممکن است از دو یا سه داروی مختلف استفاده کند تا بهبود شما را تسریع کند. همچنین، پس از پایان درمان با داروهای ضد باکتری، پزشک ممکن است توصیه کند که یک دوره درمان با داروهای محافظت معده انجام شود.
• مصرف داروهای ضد التهابی: اگر ورم معده ناشی از عفونت یا التهاب است، پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی را به شما تجویز کند تا علائم التهاب را کاهش دهد و ورم را کم کند.
• جراحی: در موارد خاص، ممکن است پزشک شما برای برطرف کردن علت ورم معده، به جراحی نیاز داشته باشد.
• رژیم غذایی: رعایت رژیم غذایی سالم و خنک می‌تواند به کاهش علائم ورم معده کمک کند. شما باید از مصرف مواد غذایی اسیدی، چرب، سرخ شده و نیمه پخته اجتناب کرده و در عوض از مواد غذایی سبک، خنک و کم چرب استفاده کنید. همچنین، مصرف مقدار کمی نوشیدنی‌های آلکالاین مانند شیر، آب لیمو و آب نارگیل نیز به کاهش ورم معده کمک می‌کند.
• درمان سنتی: در برخی از موارد، روش‌های درمان سنتی نیز می‌توانند به کاهش ورم معده کمک کنند. برخی از گیاهان مانند آلوئه ورا، زنجبیل و نعناع به عنوان داروهای گیاهی برای درمان ورم معده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چگونه بفهمم درد معده من جدی است؟ چه زمانی بایستی پزشک تماس بگیرید؟

اگر شخصی درد معده را تجربه کرد که از بین نمی رود یا معتقد است که ممکن است نشانه بیماری دیگری باشد، باید با به یک پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه نماید. پزشک می تواند علت درد معده را بررسی کند و در صورت لزوم درمان را تجویز کند. افراد در صورت تجربه معده درد همراه با موارد زیر باید فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشند:

• درد شدید یا ناگهانی
• درد معده بسیار شدید
• عود درد در ناحیه شکم
• اسهال بیش از چند روز
• ترشح غیر معمول از واژن
• مشکل در بلع
• تکرر ادرار یا ادرار دردناک
• خونریزی غیرقاعدگی از واژن
• خونریزی از مقعد
• تعریق
• استفراغ خون یا استفراغ شبیه قهوه آسیاب شده
• مدفوع چسبناک، خونی یا سیاه
• مشکل در دفع ادرار، مدفوع یا گاز
• مشکل در تنفس
• درد قفسه سینه
• کاهش وزن یا کاهش اشتها
• زردی

درمان معده درد و رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب می‌تواند در درمان معده درد مفید باشد. این رژیم غذایی باید شامل غذاهای سبک و آسان هضم، کم چرب و کم نمک باشد. برخی از مواردی که می‌توانند در بهبود درد معده کمک کنند عبارتند از:

• مصرف مواد غذایی غنی از فیبر، مانند میوه و سبزیجات
• مصرف ماهی و فرآورده‌های لبنی کم چرب
• استفاده از روغن‌های سالم، مانند روغن زیتون و آفتابگردان
• مصرف غذاهایی که به عنوان محافظ معده شناخته می‌شوند، مانند شیر، برنج، آرد و سیب زمینی

در عین حال، باید از مصرف غذاهایی که می‌توانند موجب تحریک معده شوند، مثل قهوه، چای، آبغوره، نوشابه، سوسیس و کالباس و همچنین، از مصرف غذاهای حاوی چربی و نمک بیش از حد نیز باید پرهیز کرد.

در صورت داشتن معده درد، زمان آن رسیده است که سبک زندگی خود را تغییر دهید و یک رژیم غذایی سالم را پیش بگیرید و ورزش کردن را در برنامه روزانه خود قرار دهید. رژیم‌های بهاره غفاری، مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند، به شما برنامه ورزشی مناسب ارائه می‌دهند و در نهایت به تناسب اندام شما می‌انجامند. برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با رژیم‌های بهاره غفاری بر روی غفاری دایت کلیک کنید و چنانچه می‌خواهید رژیم غذایی خود را همین حالا دریافت نمایید، بر روی رژیم لاغری من کلیک کنید.

سوالات متداول

برای معده درد چی خوبه؟

برای درمان درد معده، می‌توانید از داروهای ضد التهاب، ضد اسید و مسدودکننده‌های پمپ پروتون استفاده کنید. همچنین، تغییر در رژیم غذایی، از جمله کاهش مصرف غذاهای حاوی چربی، نمک و قهوه، می‌تواند به کاهش درد معده کمک کند.

آیا می‌توان با مصرف آنتی‌بیوتیک درد معده را درمان کرد؟

بله، در برخی از موارد درد معده به علت عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) است. در این موارد، مصرف آنتی‌بیوتیک همراه با داروهای دیگر مانند مهار کننده‌های پمپ پروتون (PPI) به عنوان درمان استاندارد معده درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا داروهای ضد درد مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند درمان درد معده باشند؟

نه، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن ممکن است به عنوان عامل ایجاد کننده درد معده شناخته شوند و مصرف آنها می‌تواند به افزایش درد و التهاب معده منجر شود.

 آیا ورزش می‌تواند درمان درد معده باشد؟

ورزش می‌تواند به کاهش استرس و افزایش خلق و خوی مثبت و کاهش درد معده منجر شود. با این حال، برخی ورزش‌ها مانند ورزش‌های سنگینی که با حرکات تکراری موجب افزایش فشار بر روی شکم می‌شوند، ممکن است در برخی افراد با درد معده تداخل داشته باشد.

آیا استفاده از داروهای مسدودکننده‌ پمپ پروتون (PPI) درمان درد معده است؟

مسدودکننده‌های پمپ پروتون (PPI) مانند اُمپرازول، پانتوپرازول و لانزوپرازول، به عنوان داروهای مهار کننده ترشح اسید معده، به کاهش درد و التهاب معده کمک می‌کنند و درمان معده درد موثری هستند. با این حال، برخی عوارض جانبی مانند افزایش خطر عفونت معده با باکتری هلیکوباکتر پیلوری و کاهش جذب مواد مغذی از طریق معده نیز ممکن است به همراه داشته باشند.

آیا درمان درد معده به مدت طولانی زمان نیاز دارد؟

مدت زمان درمان درد معده وابسته به علت درد و شدت آن است. درمان معده درد ممکن است برای چند روز تا چند هفته طول بکشد. همچنین، برای جلوگیری از بازگشت درد معده، ممکن است نیاز باشد درمان را به مدت طولانی تر ادامه دهید.

برخی نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از درد معده کدامند؟ چگونه می توان از معده درد پیشگیری کرد؟

• آهسته تر غذا خوردن
• مصرف کمتر غذاهای چرب یا فرآوری شده
• شناسایی عدم تحمل غذایی و آلرژی
• نوشیدن آب بیشتر
• کاهش استرس در صورت امکان
• شرکت در ورزش منظم