معنی شیزوفرنی و علائم شیزوفرنی که باید بدانید!

شیزوفرنی یکی از بیماری‌های روانی است که با وجود آن‌که نام آن را بسیار شنیده‌ایم؛ اما اغلب افراد اطلاعات کمی در رابطه با آن دارند. در این مطلب از غفاری دایت می‌خوانیم با علائم شیزوفرنی در نوجوانان، علائم شیزوفرنی در بزرگسالان و معنی شیزوفرنی آشنا شویم؛ همچنین برای کمک به پیشگیری از ابتلا به شیزوفرنی، نیازمند دانستن ریسک فاکتورهای آن هستیم؛ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

 

معنی شیزوفرنی

شیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است که در آن افراد درک غیرمعمولی از واقعیت دارند. معنی شیزوفرنی می‌تواند نتیجه برخی ترکیبات خیال و وهم، و همچنین رفتار و افکار شدیدا بیمارگونه‌ای باشد که سبب آسیب زدن به عملکرد افراد شده و حتی می‌تواند به ناتوانی منجر شود. افرادی که شیزوفرنی دارند، نیازمند دریافت درمان در تمام طول عمر خود هستند. چنانچه درمان در مراحل اولیه انجام شود، ممکن است به تحت کنترل درآوردن علائم پیش از آنکه مشکلات جدی ایجاد کند، کمک نماید و همچنین ممکن است سبب بهبود چشم انداز طولانی‌مدت گردد.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان

شیزوفرنی تنوعی از مشکلات در فکر کردن (شناخت)، رفتار و احساسات را شامل می‌شود. علائم و نشانه‌ها ممکن است، متفاوت باشند؛ اما اغلب شامل توهم ذهنی، توهم دیداری یا گفتار آشفته و همچنین بازتابی از عدم توانایی در عملکرد افراد است. علائم شیزوفرنی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:

• توهم ذهنی: توهم به معنای عقاید نادرستی است که پایه‌ای در واقعیت ندارند؛ برای مثال ممکن است شما فکر کنید که به شما آسیبی رسیده ویا مورد تهاجم قرار گرفته‌اید، برخی رفتارها یا نظرات مستقیماً شما را هدف قرار داده‌اند، شما توانایی خاصی دارید یا مشهور هستید، فرد دیگری عاشق شما است ویا حتی یک فاجعه‌ای در حال وقوع است. توهمات در اغلب افرادی که شیزوفرنی دارند، اتفاق می‌افتد.
• توهم دیداری: این توهم شامل دیدن ویا شنیدن چیزهایی است که وجود ندارند؛ با این وجود برای فردی که شیزوفرنی دارد، تاثیری که این توهمات دیداری دارند، به اندازه یک تجربه واقعی و عادی است. توهمات دیداری می‌تواند در هر یک از حواس وجود داشته باشد؛ اما شنیدن صداها شایع‌ترین توهم در دسته علائم شیزوفرنی در بزرگسالان است.
• آشفتگی فکر یا گفتار: آشفتگی فکر را می‌توان از آشفتگی گفتاری نتیجه‌گیری کرد. در افراد شیزوفرنی، گفتگوی موثر می‌تواند از بین برود و جواب‌هایی که به سوالات می‌دهند، ممکن است به‌صورت نسبی یا کامل، نامربوط باشد. ندرتا ممکن است گفتار افراد شامل کنار هم قرار دادن کلمات بی‌معنایی باشد که نمی‌توان آن‌ها را درک کرد و بعضی اوقات به‌عنوان «سالاد کلمات» شناخته می‌شوند.
• محرک رفتاری غیر طبیعی یا به‌شدت آشفته: این مورد از علائم شیزوفرنی در بزرگسالان، ممکن است به روش‌های گوناگونی بروز کند که از رفتارهای نابخردانه و کودکانه تا آشفتگی‌های غیرقابل پیش‌بینی متغیر است. رفتار این افراد بر روی یک هدف خاص متمرکز نیست و به همین دلیل انجام وظایف برای آن‌ها دشوار است. این رفتار غیرطبیعی آن‌ها می‌تواند شامل مقاومت در برابر قوانین، حالت بدنی غیرمعمول یا نامناسب، عدم مسئولیت‌پذیری یا حرکات اضافی و بی‌فایده باشد.
• علائم منفی: این موضوع مربوط به کاهش یا نبود توانایی برای عملکرد طبیعی است؛ برای مثال فرد ممکن است بهداشت شخصی را نادیده بگیرد یا هیچ گونه احساسی از خود بروز ندهد (نداشتن ارتباط چشمی، تغییر نکردن حالات صورت یا گفتار هنگام صحبت کردن)، همچنین فرد ممکن است علاقه خود به فعالیت‌های روزانه را از دست داده و از نظر اجتماعی گوشه‌گیر شود ویا توانایی تجربه لذت را از دست بدهد.

علائم شیزوفرنی در بزرگسالان در طول زمان از نظر نوع و شدت آن‌ها می‌تواند تغییر کند که شامل دوره‌های حاد شدن و بهبودی علائم است؛ همچنین برخی از علائم ممکن است همیشه حضور داشته باشند. علائم شیزوفرنی در مردان معمولاً در اوایل دهه بیست سالگی آن‌ها آغاز می‌شود و در خانم‌ها این علائم معمولاً در اواخر دوره ۲۰ سالگی آغاز می‌گردد. تشخیص علائم شیزوفرنی در کودکان ویا افرادی که بالای ۴۵ سال سن دارند، غیرشایع است.

علائم شیزوفرنی در نوجوانان

علائم شیزوفرنی در نوجوانان مشابه علائم شیزوفرنی در بزرگسالان است. تشخیص شرایط آن‌ها ممکن است دشوارتر باشد و دلیل آن احتمالا به این موضوع مربوط است که برخی از علائم شیزوفرنی در نوجوانان مشابه با علائم شایع دوره بلوغ در سال‌های نوجوانی محسوب می‌شوند که این علائم شامل موارد زیر است:

• گوشه‌گیری از دوستان و خانواده
• کاهش عملکرد در مدرسه
• مشکل در خوابیدن
• بدخلقی یا افسردگی
• بی‌انگیزه بودن

البته مصرف مواد به‌صورت تفریحی، همچون ماری جوانا، متامفتامین یا LSD نیز می‌تواند علائم مشابهی ایجاد کند. در مقایسه با علائم شیزوفرنی در بزرگسالان، نوجوانان کمتر دچار توهم ذهنی می‌شوند و بیشتر توهم دیداری دارند.

 

 

انواع شیزوفرنی

در گذشته محققین انواع شیزوفرنی را در پنج گروه قرار می‌دادند؛ اما امروزه این دسته‌بندی وجود ندارد و تنها علائم شیزوفرنی در افراد متفاوت هستند. انواع شیزوفرنی که تا پیش از سال ۲۰۱۳ مطرح بود، شامل موارد زیر است:

• نوع پارانوئید
• نوع آشفته
• نوع جنونی
• نوع تمایز نیافته
• نوع باقیمانده

ویژگی‌های این انواع شیروفرنی که شامل پارانویا، آشفتگی گفتاری و رفتاری و همچنین جنون است؛ امروزه نیز به‌عنوان ویژگی‌های تشخیصی شیزوفرنی محسوب می‌شوند؛ اما متخصصین آن‌ها را به‌عنوان زیر گونه‌های مجزا در نظر نمی‌گیرند.

 

 

 

علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان

 

علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان مشابه علائم بزرگسالان است، اما تشخیص این بیماری ممکن است دشوارتر باشد. این ممکن است تا حدی به این دلیل باشد که برخی از علائم اولیه اسکیزوفرنی در نوجوانان برای رشد معمولی در دوران نوجوانی رایج است، مانند:

• کناره گیری از دوستان و خانواده

• کاهش عملکرد در مدرسه

• مشکل خواب

• تحریک پذیری یا خلق افسرده

• کمبود انگیزه

همچنین، مصرف مواد تفریحی، مانند ماری جوانا، مت آمفتامین ها یا ال اس دی، گاهی اوقات می تواند علائم و نشانه های مشابهی ایجاد کند

در مقایسه با علائم اسکیزوفرنی در بزرگسالان، نوجوانان ممکن است:

• کمتر دچار توهم می شوند

• احتمال توهمات بصری بیشتر است

 

علت شیزوفرنی

علت شیزوفرنی مشخص نیست؛ اما دانشمندان عقیده دارند که ترکیبی از ژنتیک، عوامل شیمیایی مغز و عوامل محیطی در پیشبرد این بیماری موثر هستند. مشکلاتی که به‌صورت طبیعی برای مواد شیمیایی مغز شامل نوروترانسمیترها یعنی دوپامین و گلوتامات، رخ می‌دهد، ممکن است در ایجاد شیزوفرنی نقش داشته باشد. مطالعات بر روی تصاویر مغزی، نشان‌دهنده تفاوت‌هایی در ساختار مغزی و سیستم اعصاب مرکزی افراد شیزوفرنیک است. با وجود آن‌که دانشمندان در مورد علت دقیق این تغییرات مطمئن نیستند؛ اما این تحقیقات نشان‌دهنده این است که شیزوفرنی یک بیماری مغزی است.

ریسک فاکتورهای ایجاد شیزوفرنی

با این که علت دقیق شیزوفرنی مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد برخی از فاکتورها سبب افزایش احتمال ایجاد ویا آغاز شیزوفرنی باشند که شامل موارد زیر هستند:

• وجود شیزوفرنی در تاریخچه خانوادگی
• مشکلاتی در بارداری و تولد همچون سوء‌تغذیه یا قرار گرفتن در معرض توکسین یا ویروس‌هایی که روی رشد مغز تاثیر دارند.
• استفاده از داروهایی که سبب تغییرات مغزی می‌شوند، در دوران نوجوانی یا اوایل جوانی

 

 

پیشگیری از شیزوفرنی

راه‌حلی برای پیشگیری از شیزوفرنی وجود ندارد، با این وجود پیگیری درمان به‌صورت منظم، سبب پیشگیری از وخیم شدن علائم شیزوفرنی می‌گردد. مطالعات بیشتر در زمینه شیزوفرنی ممکن است به پیدا کردن راه‌هایی برای پیشگیری از این بیماری کمک کند. با این‌حال سبک زندگی سالم، یعنی دوری از مواد مخدر حتی به‌صورت تفریحی، ورزش کردن و داشتن غذای رژیمی مناسب به‌خصوص در دوران حساس زندگی یعنی دوران رشد و باردار،  سبب کاهش احتمال ابتلا به شیزوفرنی و بیماری‌های دیگر می‌شود. ‌

به همین دلیل همواره پیشنهاد کرده‌ایم برای دریافت رژیم غذایی با هر هدفی که مدنظر شما است، از مشاورین حرفه‌ای کمک بگیرید، تا با محدود کردن تامین مواد مغذی برای بدن شما، سبب ایجاد بیماری‌ها و کاهش سلامتی شما نشوند. رژیم‌های بهاره غفاری نه‌تنها شما را به تناسب اندام می‌رساند، بلکه تامین مواد مغذی روزانه را یکی از اهداف رژیم‌های خود قرار می‌دهند تا سلامتی شما تضمین گردد. برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با رژیم‌های غذایی و ورزشی بهاره غفاری، برای غفاری دایت کلیک کنید و چنانچه می‌خواهید همین حالا رژیم غذایی خود را دریافت نمایید، بر روی رژیم آنلاین کلیک کنید.

مترجم: ریحانه ساده طهرانی | ترجمه از: mayoclinic.org و medicalnewstoday.com