بهترین روش های طبیعی موثر برای جلوگیری از بارداری

داشتن رابطه جنسی بدون خطر بارداری هدفی است که افراد بسیاری برای دست یافتن به آن از هیچ تلاشی سر باز نمی‌کنند. برقراری رابطه جنسی سالم یکی از مهم‌ترین ارکان زندگی مشترک است که می‌تواند حس صمیمیت را بین زوجین چندین برابر کند. اما همیشه خطر بارداری وجود دارد. همین نیز باعث می‌شود تا دسته از افراد در هنگام برقراری رابطه جنسی به دلیل ترس از بارداری ناخواسته نتوانند لذت لازم را ببرند. اما هیچ جای نگرانی نیست. چرا که به راحتی می‌توان با استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری رابطه برقرار کنید. البته این نکته را نیز در نظر داشته باشید که هیچ یک از روش‌های جلوگیری از بارداری شانس بارداری را به صفر نمی‌رسانند.

پیشگیری از بارداری به چه معنا است؟

پیشگیری از بارداری به مجموعه روش‌ها و اقداماتی گفته می‌شود که برای جلوگیری از لقاح و بارداری ناخواسته انجام می‌شود. این روش‌ها شامل طیف وسیعی از گزینه‌ها از جمله هورمون‌ها (قرص، آمپول، ایمپلنت)، دستگاه‌های داخل رحمی (IUD)، روش‌های مانع فیزیکی (کاندوم، دیافراگم)، روش‌های طبیعی (محاسبه روزهای باروری) و روش‌های دائمی (وازکتومی، بستن لوله‌های رحمی) می‌شود. انتخاب روش مناسب پیشگیری از بارداری به عوامل مختلفی مانند سن، سلامت، سابقه پزشکی، تعداد شریک جنسی، تمایل به بارداری در آینده و نظم و انضباط فرد بستگی دارد.

برخی از روش‌های پیشگیری از بارداری علاوه بر جلوگیری از بارداری، در برابر بیماری‌های آمیزشی (STIs) نیز محافظت می‌کنند.

1- استفاده از کاندوم

اولین و مهم‌ترین روش برای جلوگیری از بارداری استفاده از کاندوم‌های مردانه است. کاندوم‌های مردانه می‌تواننداز بارداری و همچنین عفونت‌های مقاربتی (STIs) جلوگیری کنند. در واقع می‌توان گفت این روش تنها نوع پیشگیری از بارداری که از عفونت‌های مقاربتی (STIs) نیز جلوگیری می‌کند.

طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، زمانی که کاندوم‌های مردانه به صورت اصولی استفاده شوند، بیش از 80 درصد در جلوگیری از بارداری موثر می‌باشند و می‌توانند خطر بیماری‌های مقاربتی را کاهش دهند. توجه داشته باشید که اکثر کاندوم‌های مردانه از لاتکس ساخته می‌شوند، اما انواع دیگری نیز برای افراد دارای آلرژی به لاتکس موجود است. در صورت استفاده از روان کننده، بررسی کنید که با نوع کاندوم مورد استفاده سازگار باشد. به عنوان مثال، کاندوم‌های لاتکس فقط با روان کننده‌های پایه آب قابل استفاده هستند.

این نکته را نیز در نظر داشته باشید که این روش یکی از کم عارضه‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری است که به راحتی قابل اجرا می‌باشد.

کاندوم‌های زنانه یکی دیگر از روش‌های جلوگیری از بارداری می‌باشند که بدون نسخه نیز در دسترس هستند و  می‌توانید به جای کاندوم مردانه از آن‌ها استفاده کنید، اما هرگز نباید کاندوم زنانه و مردانه را با هم به کار ببرید، چرا که می‌تواند درصد لذت جنسی را کاهش دهد. طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، کاندوم‌های زنانه حدود 79 درصد در جلوگیری از بارداری موثر هستند. داروخانه‌های زیادی در حال حاضر کاندوم زنانه می‌فروشند، اما اگر در فروشگاه‌های محلی پیدا نشدند، می‌توانید آن‌ها را به صورت آنلاین تهیه کنید.

2- دیافراگم

دیافراگم یک وسیله سیلیکونی یا لاتکس گنبدی شکل است که برای جلوگیری از بارداری در داخل واژن قرار می‌گیرد. این وسیله با مسدود کردن دهانه رحم، مانع از ورود اسپرم به رحم و لقاح تخمک می‌شود.

لازم به ذکر است زمانی که دیافراگم به همراه اسپرمیسید استفاده شود، تا 90 درصد در جلوگیری از بارداری موثر خواهد بود. فرد باید دیافراگم را چند ساعت قبل از مقاربت داخل واژن قرار دهد، آن را به مدت 6 ساعت پس از رابطه جنسی در جای خود نگه دارد و بعد از 24 ساعت خارج کند. لازم به ذکر است که دیافراگم از انتقال بیماری‌های مقاربتی (STIs) جلوگیری نمی‌کند. دیافراگم در سایزهای مختلف وجود دارد، بنابراین برای انتخاب سایز مناسب باید به پزشک یا متخصص زنان مراجعه کرد.

مزایای استفاده از دیافراگم

• استفاده از آن آسان است.
• عوارض جانبی کمی دارد.
• نیازی به نسخه پزشک ندارد.
• می‌توان از آن به طور مکرر استفاده کرد

عوارض استفاده از دیافراگم

• ممکن است در ابتدا قرار دادن و خارج کردن دیافراگم برای شما دشوار باشد.
• استفاده از این وسیله گاهی ممکن است به عفونت‌های ادراری (UTIs) منجر شود.
• این وسیله پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی (STIs) جلوگیری نمی‌کند.

3- وازکتومی

وازکتومی یک عمل جراحی سرپایی محسوب می‌شود که جهت جلوگیری دائمی از بارداری در مردان انجام می‌شود. در این روش، لوله‌های vas deferens که حامل اسپرم هستند، بریده یا مسدود می شوند.

این روش بیش از 99 درصد در جلوگیری از بارداری موثر است. این جراحی به صورت سرپایی انجام می‌گردد. به عبارت دیگر بیمار پس از اتمام جراحی نیازی نیست در بیمارستان بستری گردد. توجه داشته باشید که عوارض جانبی وازکتومی معمولا خفیف هستند و شامل درد و تورم در محل برش می‌شوند. این روش میل جنسی یا توانایی نعوظ را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

این نکته را در نظر داشته باشید که اثرات این روش دائمی است، ممکن است هزینه زیادی برای شما به همراه داشته باشد و از بیماری‌های مقاربتی جلوگیری نمی‌کند. بستن لوله رحم در بانوان

بستن لوله‌های رحم، که به عنوان توبکتومی نیز شناخته می‌شود، یک عمل جراحی برای جلوگیری دائمی از بارداری در زنان است. در این روش، لوله‌های فالوپ که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می‌کنند، بریده یا مسدود می‌شوند.

مزایای بستن لوله‌های رحم

• اثربخشی بالا: توبکتومی بیش از 99 درصد در جلوگیری از بارداری موثر است.
• اثر دائمی: این روش یک راه حل دائمی برای پیشگیری از بارداری است و نیازی به استفاده از روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری نیست.
• عدم تاثیر بر قاعدگی: توبکتومی بر چرخه قاعدگی یا میل جنسی زن تاثیر نمی‌گذارد.
• کاهش خطر سرطان تخمدان: نتایج حاصل شده از برخی تحقیقات نشان می‌دهد که توبکتومی قادر است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را به طور کاهش دهد.

معایب 

• دائمی بودن: توبکتومی یک روش دائمی است و به ندرت قابل برگشت است.
• عمل جراحی: این روش یک عمل جراحی است که با خطرات احتمالی مانند عفونت یا خونریزی همراه است.
• عدم محافظت در برابر STIs: توبکتومی از انتقال بیماری های مقاربتی (STIs) جلوگیری نمی کند.
• هزینه: توبکتومی ممکن است پرهزینه باشد و تحت پوشش بیمه درمانی همه افراد قرار نگیرد.

 

4- تنظیم خانواده طبیعی

تنظیم خانواده طبیعی روشی برای پیشگیری از بارداری است که بر پایه نشانه‌های بدن و چرخه قاعدگی عمل می‌کند. در این روش، با پیگیری دقیق چرخه قاعدگی و پرهیز از رابطه جنسی در دوران تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک)، از بارداری جلوگیری می‌شود.

دوره باروری (فرتیل) زنان حدود 6 تا 9 روز در هر ماه طول می‌کشد و با زمان تخمک گذاری همزمان است. برای تشخیص این دوره، روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• اندازه گیری دمای پایه بدن (BBT): دمای بدن در زمان تخمک گذاری کمی افزایش می‌یابد.
• بررسی ترشحات دهانه رحم (موکوس دهانه رحم): تغییرات در غلظت و کشسانی این ترشحات می‌تواند نشانهای از نزدیک شدن به زمان تخمک گذاری باشد.
• ثبت تاریخ شروع و پایان عادت ماهیانه: با ثبت این اطلاعات در طول چند ماه، می.توان الگوی چرخه قاعدگی را به دست آورد.

به خاطر داشته باشید که الگوی باروری در هر فرد می‌تواند منحصر به خود او باشد. بنابراین، توجه دقیق به نشانه‌های بدن در این روش بسیار مهم است. طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا (CDC)، با رعایت دقیق روش‌های تنظیم خانواده طبیعی، اثربخشی این روش تا حدود 76 درصد است.

5- قرص اورژانسی

در صورتی که رابطه جنسی بدون پیشگیری یا با نقص در روش جلوگیری (مثل پاره شدن کاندوم یا فراموش کردن قرص‌های ضد بارداری) اتفاق افتاد، برای کاهش خطر بارداری می‌توان از قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری استفاده کرد.

توجه داشته باشید که این روش جایگزین روش‌های دائمی یا مصرف مرتب قرص‌های ضد بارداری نیست.

قرص‌های اورژانسی هورمونی تا 3 روز بعد از رابطه جنسی موثر هستند اما هرچه زودتر مصرف شوند، اثرگذاری بیشتری دارند. توجه داشته باشید که برای تهیه این قرص ها به نسخه پزشک نیاز نیست و می‌توان آنها را از داروخانه‌ها تهیه کرد. مصرف این قرص ممکن است بر روی دوره قاعدگی شما اثر گذاشته و این چرخه را مختل کند.

مطلب پیشنهادی: عوارض قرص اورژانسی

مزایای مصرف قرص‌های اورژانسی

• قابل دسترس: قرص‌های اورژانسی بدون نسخه در داروخانه‌ها قابل تهیه هستند.
• استفاده آسان: مصرف قرص‌های اورژانسی آسان است و نیاز به مهارت خاصی ندارد.
• موثر: قرص‌های اورژانسی در صورت مصرف صحیح می‌توانند تا 95% در جلوگیری از بارداری موثر باشند.
• مناسب برای شرایط اضطراری: قرص‌های اورژانسی برای مواقعی که روش‌های پیشگیری از بارداری با شکست مواجه می‌شوند، مانند پاره شدن کاندوم یا فراموش کردن قرص ضد بارداری، مناسب هستند.

معایب 

• عوارض جانبی: قرص‌های اورژانسی می‌توانند عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، خستگی، سردرد و خونریزی نامنظم قاعدگی را به همراه داشته باشند.
• عدم کارایی 100%: قرص‌های اورژانسی همیشه 100% موثر نیستند و احتمال بارداری با مصرف آنها وجود دارد.
• عدم محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی: قرص‌های اورژانسی مانع از انتقال بیماری‌های مقاربتی (STIs) نمی‌شوند.
• مصرف مکرر مضر است: مصرف مکرر قرص‌های اورژانسی می‌تواند به سلامتی زنان آسیب برساند.

 

6- آی یو‌ دی مسی

 آی یو دی (IUD) مسی (IUD Non-hormonal) یک وسیله کوچک پلاستیکی به شکل حرف T است که با سیم مسی پوشیده شده است. این وسیله برای جلوگیری از بارداری در رحم قرار داده می‌شود. IUD مسی با آزاد کردن یون.های مس، محیط رحم را برای اسپرم سمی می‌کند و مانع از لقاح تخمک می‌شود.

مزایای IUD مسی

• اثربخشی بالا: IUD مسی بیش از 99 درصد در جلوگیری از بارداری موثر است.
• طول عمر بالا: IUD مسی می‌تواند تا 10 سال در رحم باقی بماند.
• عدم نیاز به مصرف روزانه: IUD مسی پس از قرار دادن در رحم نیازی به مراقبت یا تعمیر و نگهداری ندارد.
• عدم تاثیر بر هورمون ها: IUD مسی هورمون آزاد نمی‌کند و برای زنانی که به هورمون‌ها حساسیت دارند، مناسب است.

معایب 

• عوارض جانبی: IUD مسی می‌تواند عوارض جانبی مانند خونریزی شدیدتر و دردناک‌تر از قاعدگی، لکه بینی بین قاعدگی‌ها و درد لگن ایجاد کند.
• نیاز به عمل جراحی: IUD مسی باید توسط متخصص زنان در رحم قرار داده و برداشته شود.
• عدم محافظت در برابر بیماری های مقاربتی: IUD مسی از انتقال بیماری‌های مقاربتی (STIs) جلوگیری نمی‌کند.

7- ایمپلنت

ایمپلنت یکی دیگر از روش‌های پیشگیری از بارداری با استفاده از هورمون است. در این روش، پزشک یا پرستار یک میله کوچک به اندازه یک چوب کبریت را زیر پوست بازوی فرد قرار می‌دهد.

ایمپلنت با آزاد کردن هورمون پروژسترون در بدن مانع از تخمک گذاری می‌شود و بدین ترتیب از بارداری جلوگیری می‌کند. طبق تخمین مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC)، ایمپلنت نیز مانند سایر روش‌های با اثربخشی بالا، بیش از 99 درصد در پیشگیری از بارداری موثر است.

ایمپلنت نیاز به تعویض دارد و باید حدود هر 3 سال یک بار توسط پزشک یا پرستار تعویض شود. توجه داشته باشید که با جلوگیری از بارداری به این روش نمی‌توان مانع از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی شد.

مطلب پیشنهادی: عوارض قرص سیپروترون کامپاند

8- کلاهک دهانه رحم

کلاهک دهانه رحم یک کلاهک نرم سیلیکونی است که عمیقا داخل واژن قرار می‌گیرد. این کلاهک دهانه رحم را می‌پوشاند تا از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری کند. میزان اثربخشی کلاهک دهانه رحم طبق منابع مختلف متفاوت است، اما Planned Parenthood  تاثیرگذاری آن را بین ۷۰ تا ۸۵ درصد تخمین می‌زند. این روش قادر نیست از بیماری‌های آمیزشی محافظت کند. به همین دلیل امکان ابتلا به بیماری‌های آمیزشی در هنگام استفاده از این وسیله ساده وجود دارد.

9- اسفنج ضد بارداری

اسفنج ضد بارداری یکی دیگر از محصولات اختصاص داده شده برای جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته است. امکان تهیه این محصول بدون نسخه نیز فراهم است.   این اسفنج از فوم پلی اورتان با روکش اسپرم کش ساخته شده و عمیقا داخل واژن قرار می‌گیرد تا از ورود اسپرم به رحم جلوگیری کند.  اسفنج ضد بارداری به تنهایی قادر است ۷۶ تا ۸۸ درصد شانس بارداری را کاهش دهد، اما استفاده از آن به همراه کاندوم، احتمال بارداری و بیماری‌های آمیزشی را بسیار بیشتر کاهش می‌دهد.

10- حلقه واژینال

حلقه واژینال (NuvaRing) یکی از روش‌های بسیار موثر پیشگیری از بارداری است که با آزاد کردن هورمون در بدن مانع بارداری می‌شود. طبق گفته NHS، میزان اثربخشی این روش با مصرف صحیح بیش از ۹۹ درصد است، اما با در نظر گرفتن خطای انسانی، این رقم به طور معمول به کمتر از ۹۵ درصد می‌رسد. این حلقه پلاستیکی کوچک برای ۳ هفته داخل واژن قرار داده می‌شود و سپس برای داشتن پریود خارج شده و بعد از ۷ روز، دوباره حلقه جدیدی جایگزین می‌شود.

11- آمپول پیشگیری از بارداری

آمپول پیشگیری از بارداری (Depo-Provera) روشی بسیار موثر برای جلوگیری از بارداری است که توسط پزشک و به طور معمول هر ۱۲ هفته تزریق می‌شود. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC)، در صورت استفاده صحیح و تزریق به موقع، این روش بیش از ۹۰ درصد در جلوگیری از بارداری موثر است. Planned Parenthood  تأکید می‌کند که ممکن است پس از قطع مصرف آمپول، بازگشت به قدرت باروری طبیعی تا ۱۰ ماه یا حتی بیشتر طول بکشد.

این روش به هیچ عنوان مناسب کسانی که قصد دارند از بیماری‌های مقاربتی نیز جلوگیری کنند، نیست.

12- قرص ضد بارداری

قرص ضد بارداری یکی از رایج‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری در جهان است. این قرص‌ها حاوی هورمون‌هایی هستند که از بارداری به روش‌های مختلف جلوگیری می‌کنند.

قرص‌های ضد بارداری را به دو دسته ترکیبی و پروژستینی تقسیم‌بندی می‌کنند. قرص‌های ترکیبی حاوی دو هورمون استروژن و پروژسترون است. از معروف‌ترین قرص‌های ضد بارداری می‌توان به قرص ال دی اشاره کرد. این قرص که در دسته قرص‌های ترکیبی قرار داده می‌شود با توقف تخمک‌گذاری، ضخیم شدن مخاط دهانه رحم و نازک شدن دیواره رحم از بارداری جلوگیری می‌کنند. در مقابل قرص‌های پروژستینی فقط حاوی هورمون پروژسترون است. این هورمون با ضخیم شدن مخاط دهانه رحم و جلوگیری از عبور اسپرم از آن، مانع از بارداری می‌شود.

مزایای قرص ضد بارداری

• استفاده آسان
• موثر در جلوگیری از بارداری
• تنظیم چرخه قاعدگی
• کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های رحم و تخمدان
• کاهش دردهای قاعدگی
• کمک به درمان آکنه

معایب 

• احتمال بروز عوارض جانبی مانند تهوع، سردرد، و افزایش وزن
• عدم محافظت در برابر بیماری‌های آمیزشی
• منع مصرف در برخی افراد با شرایط خاص پزشکی

13- اسپرمیسید

اسپرمیسید یک روش پیشگیری از بارداری موضعی است که اسپرم را غیرفعال می‌کند. این روش کمتر شناخته شده، اغلب در کنار روش‌های پیشگیری از بارداری با مانع مانند کاندوم استفاده می‌شود، اما با اسفنج ضد بارداری قابل استفاده نیست. اسپرمیسید را به صورت کرم، ژل، فوم یا شیاف واژینال می‌توان تهیه کرد. این محصول را باید حداقل 10 دقیقه قبل از رابطه جنسی در نزدیکی دهانه رحم قرار داد. پس از قرار دادن اسپرم کش تا 60 دقیقه می‌تواند از بارداری جلوگیری کند.

اگر بعد از 60 دقیقه رابطه جنسی دوباره انجام شد، باید اسپرمیسید مجدد استفاده شود.

مزایای اسپرمیسید

• بدون نسخه در دسترس است.
• استفاده آسان
• ارزان
• عوارض جانبی کمی دارد.

معایب 

• به تنهایی تا ۷۱ درصد موثر است.
• باید قبل از هر بار رابطه جنسی استفاده شود.
• می‌تواند باعث تحریک واژن یا آلت تناسلی شود.
• با برخی از روش‌های پیشگیری از بارداری مانند اسفنج سازگار نیست.

مطلب پیشنهادی: موارد مصرف قرص استروژن و پروژسترون

نتیجه‌گیری

در این مطلب به بررسی روش‌های جلوگیری از بارداری پرداختیم و گفتیم که چگونه می‌توان مانع از بارداری‌های ناخواسته شد. حالا شما می‌توانید با در نظر گرفتن شرایط خود تصمیم بگیرید که کدام یک از روش‌های ذکر شده گزینه بهتری است.

اگر سردرگم هستید و نمی‌دانید از کدام روش برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، می‌توانید با متخصصان زنان مشورت داشته باشید. همچنین اگر از بیماری خاصی رنج می‌برید، دریافت مشورت برای انتخاب یک روش پیشگیری ضروری است.